Կոստանդնուպոլսոյ Հայդարպաշա կայարանի շևջակայքին կատարուած հնագիտական պեղումներով յայտնաբերուեր է հին Քաղկեդոն քաղաքին պատկանող (Քադըքէօյ) գտածոներ: Ան յայտնի է որպէս «Կուրերու երկիր»: Հնագիտական պեղումները կը  բացայայտեն շրջանի 2500 տարուայ պատմութիւնը: Մանրակրկիտ պեղումներուն ընթացքին յայտնաբերուեր են մինչ օրս ճարտարապետական կառոյցներու մնացորդներ, դամբարաններ,...

Արեւմտեան Հայաստանի Վանայ լիճի յատակին յայտնաբերուեր են հնագոյն ամրոցի 3000 տարուայ վաղեմութեան մնացորդներ: Կ՛ենթադրուի, որ ամրոցը կը պատկանի Երկաթեայ դարաշրջանի հայկական քաղաքակրթութեան, որն յայտնի է նաեւ որպէս Վանի թագաւորութիւն, Ուրարտու, Արարատ եւ Հայաստան:  Վանայ լիճը ուսումնասիրող ջրասոյզները յայտնաբերեր են ամրոցի...

Վանի Ուրարտական  թագաւոր Սարդուր Երկրորդի կողմէ մ.թ.ա. 750 թուականին կառուցուած Չաիուշթեփէի ամրոցէն յայտնաբերուած կառոյցներում մէջ պարզ դարձաւ, որ երկրաշարժի դէմ յատուկ միջոցներ ձեռնարկուեր են։ Վանի թագաւորութեան ամենապայծառ ժամանակահատուածին կառուցուած Չաւուշթեփէ ամրոցի եւ անկէ հիւսիս գտնուող դամբարաններու տարածքին կը շարունակուին պեղումներն...

Խարբերդի թանգարանային վարչութեան համակարգմամբ հայկական Բիւրակնի Նորիկ հողաբլուրին կատարուած պեղումներուն հետեւանքով յայտնաբերուեր են 4500-ամեայ հնութեամբ կուժեր։ Նորիկ հողաբլուրին կատարուած պեղումներէն յայտնաբերուեր են բազմաթիւ գտածոներ։ Անոնց շարքին կան նաեւ 4500-ամեայ վաղ բրոնզէդարեան կուժեր։ Աւելի վաղ նոյն վայրէն կատարուած պեղումներուն շնորհիւ ուրարտական...

Կիլիկիայ գտնուող Օյլում Հէօյուքի պեղումներուն ընթացքին 4,000 տարուայ ձիթապուտղի կորիզ գտեր են: Այժմ կ՛ուսումնասիրուի, թէ արդեօք գտնուած պատմական կորիզը նոյն գե՞նը կը կրէ, ինչ որ այսօր կը կրեն տարածաշրջանին աճեցուող ձիթապտուղները:   Պեղումներուն ընթացքին յայտնաբերուած 4 հազար տարուայ վաղեմութեան ձիթապտուղի...

ԿԻԼԻԿԻԱ — Մարաշի Անդըրըն գաւառի Եշիլովա թաղամասին hովիվ Նիհատը, մէկ շաբաթ առաջ այծերն արածելու ժամանակ Թեթջէյիզ վայրին նկատեց խճանկարներով պատուած յատակ: Խճանկարին շուրջ՝ քանդուած պատերուն վրայ խաչեր եւ որոշ նախշեր տեսնելով, Նիհաթ Բիւլբիւլն ըսեր է. «Մեր մեծերը կ՛ըսէին, որ այս...

Հայաստանի հիւսիսին յայտնաբերուած աւելի քան 2600 տարեկան ոսկորներուն հետազօտութիւնը ցոյց տուած է, որ անոնք պատկաներ են Վանի թագաւորութեան մէկ կին մարտիկին: Հնագէտները այդ մնացորդները գտեր են Լոռիի մարզի Բովեր 1-ին գերեզմանատան տարածքին՝ դեռ 2017թ.-ին: Ըստ հախճապակիին եւ զարդերուն՝ գիտնականները թաղումը...

Զերզեւան ամրոցը, որ կը գտնուի  Արեւմտեան Հայաստանի՝ Տիգրանակերտի Չինար գաւառին մէջ, այս տարի գրանցեր է գերազանց թիւով այցելու: Ամրոցն իր մէջ պահուող նմուշներով գրաւեր է աշխարհի ուշադրութիւնը։ Պատմական պարիսպներն ու Հեւսելի պարտէզները, Իչքալէ թանգարանային համալիրը եւ հարուստ պատմամշակութային արժէքները ներառնուած...

 Արեւմտեան հայաստանի Բիւրակնի շրջանին մէջ կատարուած հնագիտական պեղումներով գտնուեր են 3 հազար տարուայ հնութեամբ ցորենի հատիկներ։ Ըստ աղբիւրի՝ Բիւրակնի(Բինգէօլի) Սոլհան գաւառի Մուրադ գիւղին մէջ գտնուող Նորիկ անուամբ հողաբլուրին վրայ դեռ անցեալ տարուանէ մեկնարկած պեղումները կը շարունակուին։ Խարբերդի թանգարանի տնօրէն Զիյա...

Արեւմտեան Հայաստանի պատմական Վանայ բերդի եւ անոր շրջակայքին իրականացուած պեղումներուն արդիւնքով առաջին անգամ ի տես աշխարհին կը ներկայացուին Վանայ Թագաւորութեան շրջանին պատկանող ապարանք մը եւ մէկ ամբողջ թաղամաս մը։ Արեւմտեան Հայաստանի մէջ երեք դար իշխող կայսրութիւններէն մէկուն՝ Վանայ թագաւորութեան վերաբերող...