ԿԻԼԻԿԻԱ– Ստամպուլի մէջ Սիրիոյ ցեղախումբի եւ ցեղային խորհուրդի կողմէ անցկացուած հանդիպումէ ետք հանդիպման որոշումները եւ հաջորդ հանդիպումը տեղի կ’ունենան Հաթայ նահանգի Սամանդաղ քաղաքի մէջ, Սոցիալիստական Վերակարուցման Կուսակցութեան (SYKP) նախագահ Թուլայ Հաթիմօղուլլարը եւ Հաթայ նահանգային կազմակերպութեան կողմէ բողոքեցին: Ի հայտարարութեան, “Հրաժարուէք  Թուրքիոյ մթութեան մէջ քաշող պատերազմի քաղաքականութիւնից: Մենք կողմ ենք Սուրիոյ  ժողովուրդական լուծմանը:

Սոցիալիստական Վերակարուցման Կուսակցութեան (SYKP) նախագահ Թուլայ Հաթիմօղուլլարը իր ելոյթի մէջ նշեց. “Սամանդաղը դառցնել ցեղերու եւ ցեղախումբերու համար բազա, ան կը նշանակ է Հաթայի ժողովուրդին վիրաւորել եւ անտեսել նրանք: Սուրիոյ ամենա ռեակցիոն ուժերը Թուրքիայի ձեռքով կ’ուզեն վերակենդանացնել: Մենք չենք գիտեր, թէ արդիոք այս պլանը այլ գործընկերներ ունի:  Ինչ լինելը անհասկանալի Սիրիոյ Ցեղերը եւ Ցեղախումբերու Գերագոյն խորհուրդը  եւ Սիրիայի հետամնաց ուժերը Սամանդաղի մէջ հավաքելը ան մի բոլորովին այլ խնդիր է: Արաբական արեւիներու բնակչութիւնը աւելի շատ ապրած է այն տարածաշրջաններէն մեկը եղող Սամանդաղի մէջ, ռեակցիոն-զինեալ մոլլաներու հետ ինչ հաղորդագրութիւն կ’ուզեն տալ: Թռչող թռչուններէ տեղեակ եղող իշխանութիւնը արդիոք միտումնաւոր է նրա համար ճանապարհը բանալ: Սամանտաղի մէջ գտնուող  արաբական արեւիներու/ քրիստոնեաներու / հայերու վրայ արդիոք  ինչպիսի սադրանք կըը կատարուի: Այս սխալէն մի պահ առաջ   վերադառնալ պէտք է”:

SYKP-ի Հաթայի քաղաքի կազմակերպութիւնը եւ  ժողովրդավարական զանգուածային կազմակերպութիւններն ալ իրենց ելոյթների մէջ նշեցին. “Հնարավորինս շուտ, մեր սահմանները պէտք է փակուին ջիհադիստական խմբավորումներու համար: Մենք Հաթայի ժողովուրդները եւ ժողովուրդավարական զանգուածային կազմակերպութիւնները երբեք թոյլ չենք տար, որ այս հանդիպումը կայանա Սամանաղի մէջ:

Դիրեն Քեսեր/Հաթայ

Այս մասին կը հայտնի  «ՓԻՐՀԱ Աժամսի» լրատուական գործակալութիւնը:

ԶեկոյՑ  Կիլիկիոյ  հայերու ջարդերու մասին

Ծովակալ դէ Ռոբեկ (Կոստանդնուպոլիս)

1920 թուականի Մարտի 7-ին

1920 թուականի մարտի 7-ին ժամը՝ 16:20

1920 թուականին մարտի 8-ին ժամը՝ 17:45

No.200. (R).

Հետեւեալը  պրն.Ուիլիամսի համար է, կը փոխանց է Վ. Ա. Քեննեդուի պահանջով:

Նամակը կ’սկսի՝

No. 5. Մարաշի լուրերու հաստատում: 18 հազար մարդ կոտորուեցաւ շրջանին. քաղաքը այրեցաւ, սնունդ չիկայ եւ դեռ չէ ազատագրուած: 2000 գաղթական հասած է Ատանայ : 13 հազար կին և երեխայ ճանապարհին մահացած են ձնաբուքի պատճառով: Մարաշի մէջ դեռ կան 8 հազար հայեր, որոնցից շատերը վիրաւորներ են: Զեյթունը մեկուսացուած է: Ատանայի եւ Տարսոնի անմիջական վտանգ չի սպառնում, բայց անհանգիստ է եւ անկարգ, անվտանգութեան առումով ընդհանրապէս վստահությիւն չիկայ:

Կը հիշեցնենք, որ 1920 թուականի Օգոստոս 4-ին Ֆրանսիոյ հովանավորութեան ներքոյ Ադանայի մէջ հռչակուեցաւ Կիլիկիոյ անկախ հանրապետութիւն: Սակայն 1921թուականին Հոկտեմբեր 20-ին Ֆրանսիոյ եւ քեմալական Թուրքիոյ միջեւ կնքուած Անկարայի պայմանագիրով  ոտնահարուեցան Կիլիկիոյ ողջ բնակչութեան իրավուքնները: Այս պայմանագիրով ֆրանսիացիները 1922 թուականին Յունուարի 5-ին թուրքերուն հանձնեցին Ադանայի նահանգը եւ հեռացան: Նոր կոտորածի սպառնալիքը ստիպեց Կիլիկիոյ 150 հազար հայերուն վերստին տեղահանուիլ ու գաղթել Սիրիա, Լիբանան, Հունաստան և այլ երկիրներ: