
Արեւմտեան Հայաստանի մէջ Կիլիկիան Հայկական թագաւորութիւնը գոյատեւած է 11-րդ դարէն մինչեւ 1375թ.: 1151թ. այնտեղ տեղափոխուած է Հայոց կաթողիկոսարանը: Ներսէս Շնորհալի ու Գրիգոր Տղայ կաթողիկոսներու օրով Հռոմկլայի մէջ ծաղկած եւ զարգացած է գրքարուեստն ու նկարչութիւնը: Կիլիկիան մանրանկարչութիւնն առանձնացած է իր յատուկ զարգացման գիծերով: Կիլիկիոյ մէջ 12-րդ դարին պատկերազարդուած են ոչ միայն աւետարանները, այլեւ այլ մատեաններ: Յայտնի են Գրիգոր Նարեկացիի «Մատեան ողբերգութեանը», ինչպէս նաեւ Սկեւռայի Աւետարանը, որը պահպանուած է Լվովի պատրիարքարանին մէջ: Կ՛ենթադրուի, որ այդ արքայական այն Աւետարանն է, որու վրայ երդուած է Լեւոն Բ Մեծագործ թագաւորը: Կիլիկիան մատեաններէն Հեթում Բ-ի «Ճաշոցը», Մատենադարանի թիւ 9422 «Աւետարանը» եւ «Ութ մանրանկարիչներու Աւետարանը», իրենց զարդային ապշեցուցիչ հարստութեամբ ու գեղագիտական բարձր մակարդակով, կը համարուին հայ միջնադարեան գիրքարուեստի գլուխգործոցները: