Հայկական մշակոյթը ձեւաւորուած է դեռեւս ցեղային միութիւններու եւ պետական կազմաւորումներու ժամանակաշրջանին: Արեւմտեան Հայաստանի տարածքին յայտնաբերուած են բազմաթիւ հնագոյն բնակավայրեր, կիկլոպիան ամրոցներ, պեղուած են հարուստ դամբարաններ:
Հին հայկական մշակոյթի ձեւաւորման եւ զարգացման մէջ իր դերն ունեցած է Արարատեան թագաւորութիւնը (մ.թ.ա IX-VI դդ.): Ուրարտական մշակոյթի առաջընթացը համընկնած է պետութեան հզօրացման հետ: Գտածոներու մեծ մասը կը վերաբերուի Մենուա, Արգիշտի I-ի եւ Սարտուրի II-ի արքաններու գահակալման ժամանակաշրջաններուն: Խնամքով պահպանելով սեփականը՝ հայ ժողովուրդը իր արժանի աւանդը ներդրած է երկրագունդի ժողովուրդներու ընդհանուր մշակութային գանձարանին մէջ:
