Ուշ միջնադարու հայ մեծ բանաստեղծ Սայաթ-Նօւա (իրական անուն-մականուն Հարութիւն (Արութին) Սայադեան, ծնուեր է 1712 թ․ յունիս 14-ին՝ Թիֆլիս։
12 տարեկանէն անոր տուած են արհեստի, սովորեր է ջուլհակութիււն եւ կարճ ատեն այնքան է հմտացեր, որ կտավ գործելու նոր դազգահ է պատրաստեր։
Երգն ու երաժշտութիւնը անոր հմայեր են ղեռ փոքրութենէ, գուցեեւ հօր ու մօր ազդեցութեամբ։ Մինչեւ երեսուն տարեկանը Սայաթ-Նօւա կատարելագործուեր է աշուղական արուեստի մէջ, սովրեր եղանակներ եւ պարզ ու խառը չափեր, յորինել խաղեր՝ հարմըրցնելով յատուկ մեղեդիներ։ Հաւանաբար, երկար տարիներ շրջեր է Մերձաւոր Արեւելքին մէջ, եղեր Պարսկաստան, Հնդկաստան եւ Արեւմտեան Հայաստանի տարբեր շրջաններ, ուխտի գնացեր հայ աշուղներու յովանաւոր Մշո Ս. Կարապետի վանքը՝ Տարօն, մինչեւ որ ձեռք է բերեր համընդհանուր ճանաչում, մկրտուեր որպէս Սայաթ-Նօւա՝ երգի որսորդ (պարսկերէն սայադ- որսորդ, նօւա-երգ, մեղէդի)։
Սայաթ-Նօւան մեծ ծառաիւթիւն ունի ուշ միջնադարի հայ գրկականութեան ու հոգեւոր մշակոյթի ասպարեզին մէջ։ Նա հայոց գուսանական-ժողովրդական քնարերգութեան բարձրակետն է, բնութենէ շռայլօրէն օժտուած արուեստագէտ։ Նա հայ իրականութեան մէջ առաջին բանաստեղծն է, որ բազմալեզու ստեղծագործութեամբ մեծ դեր է խաղացեր Կօւկասի ժողովուրդներու հոգեւոր մերձեցումին գործին մէջ։ Սկսած XVIII դ. 2-րդ կեսէն՝ անոր ազդեցութիւնն են կրեր վրացի, ադրբեջանցի եւ հայ շատ բանաստեղծներ ու աշուղներ։ Սայաթ-Նօւան իւր հաստատուն տեղն ունի նաեւ վրաց քնարերգութեան պատմութեան մէջ։
Անոր ստեղծագործութիւնները թարգմանուեր են աշխարհի շարք մը լեզուներով։ 1963-ի խաղաղութեան համաշխարհային խորհուրդի որոշմամբ նշուեցաւ Սայաթ-Նօւայի ծննդեան 250-ամեակը։