Արցախեան պատերազմի ազատամարտիկ, ազատագրական շարժման գործիչ, գրող Դաւիթ Սարապեանը ծնուեր է 1966թ. փետրւար 4-ին ճանաչուած ճարտարապետ Էդուարդ Սարապեանի եւ ականաւոր գիտնական Էմմա Սարապեանի ընտանիքը:

Դեռեւս մանուկ յասակէն Դաւթի քով կը սկսեն դրսեւորուիլլ արտասուոր ունակութիւններ: Նա հրաշալի կը նկարէր, շատ կը կարդէր, դպրոցական տարիներուն կը գրէր քնարական բանաստեղծութիւններ եւ պատմուածքներ:

Արդեն փոքր տարիքէն նա զինքը կը դրսերորէր որպէս իսկական ասպետ, ուներ պատուի եւ արժանապատւութեան զգացում: Թոյլերուն յովանաւորելու, անպաշտպաններուն պաշտպանելու ներքին մղում, օժտուած էր արդարութեան զգացումով, ինչի համար անոր կ’անուանեին «դպրոցին խիղճ»:

Դերժինսկու անուան միջնակարգ դպրոցն աւարտելէն ետք Դաւիթն կ’ըդունուի Երեւանի պոլիտեխնիկական ինստիտուտի կիբերնետիկայի ֆակուլտետ: Երբ նա կը սովրէր երկրորդ կուրսը, ուսանողներուն կը զրկեն զինւորական ծառաիւթենէ ազատուելու յնարաւորութենէն:

Սակայն Դաւիթը, ով կարճատես էր եւ կրնար ազատուիլ ծառաիւթենէն, կ’որոշէ երթալ բանակ, համարելով, որ տղամարդը անցնելու է քաջութեան դպրոց: 1984թ. մայիսին կը մեկնէ բանակ: Կը ծառայէ Բայկոնուրի զօրամասը, ապա Խմելնիցկու մարզը:

 1985թ.-ի հոկտեմբերին անոր կադտապարտեն այն բանի համար, որ միայնակ կռուելով տաս հոգու դէմ, պաշտպաներ էր իր պատիւը: Թեեւ դատաւարութեան ընթացքին Դաւիթը կը յայտարարէ, որ կոնֆլիկտն ազգամիջեան բնոյթ է ունեցեր այլ ոչ կենցաղային, ինչպէս որ կը ցանկանային ներկայացնիլ, այդուհանդէրձ անոր կը դատապարտաեն 4 տարուա ազատազրկման, ինչի մասին կը գրէ`   «Ես խաչ քաշեցի կեանքիս վրայ ամէնայետաքրքիր տեղը»:

Բանտէն դուրս գալէն ետք Դաւիթն ինստիտուտ չի վերադառնայ: Կը յամարէր, որ ատ իր կոչումը չի եւ յամակվուեչ էր գրելու ցանկութեամբ: Այդպիսով կը փօրձէր թղթին յանձնիլ իր տեսածը, զգացածն ու ապրածը: Նա կը գրէ պատմուածքներ, որոնց մէջ կը ներկայացնէր զինւորական կեանքի ծանր առօրեան եւ անազատութեան մէջ գտնուող մարդկանց չարչարանքները:

 Կեանքի ատ շրջանին անոր համար կը բացուի  կինոյի զարմանալի աշխարհը: Զարմիկը`   յայտնի կինօռեժիսոր Գէնդի Մելքոնեանը, Դաւիթը  կը յրաւիրէ աշխատելու որպէս երկրորդ ռեժիսոր Օդեսա նկարահանուող ֆիլմին մէջ: Կը սկսուի անոր կեանքի յետաքրքիր շրջանը: 

Դաւիթն կը սկսէ շատ շրջագայեի, հանդիպիլ ճանաչուած մարդկանց հետ, եւ ատ լաւ ազդեցութիւն կը թողնէ անոր յետագա ստեղծագործութիւններու վրա: Դաւիթը կը գրէ «300 վայրկեան» վիպակը, որը ետք վեր կ’ածէ սցենարի:

 «300 վայրկեան»-ը, որու միայն անունն արդեն իսկ սլացք ու լարուածութիւն կը պարունակէ, կարժանանայ ակնառու կինոգործիչներու բարձր գնահատականին, իսկ Օդեսայի կինօստուդիան կը հաստատէ անոր նկարահանումը: 24 տարեկան Դաւիթն արդեն կարող էր յանգիստ վայելիլ կեանքը երեւանեան բնակարանին մէջ, ստեղծագործիլ: Շատերը հեէց այդպէս ալ վարուեցան, բայց ոչ նա:

 Կը սկսուի  Արցախեան պատերազմը, եւ Դաւիթը գրիչը կը փոխարինէ զէնքով ու 1990թ.-ին կը մեկնէ ռազմաճակատ՝ առաջապահ գիծ, կըդունուի լեգենդար հրամանատար Լէոնիդ Ազգալդեանի «Անկախութեան բանակի» շարքերը:

 Դավիթը դեռ մանկութենէ կը ճանչընար եւ կը պաշտէր Լյոնեաին`   իր ընտանիքի մտերիմ բարեկամին: Լէոնիդն ալ հաճոյքով կւ շփուեր Դաւիթին հետ եւ, ինչպէս կը գրէ Դաւիթն իր պատմուածքներէն մէկին մէջ, կը սովըրցներ անոր լողալ, կրակիլ, նոյնիսկ կռուիլ եւ… տղամարդու պէս լաց լինել, այնպէս, որ ոչ ոք չկնատէ:

 Յետագային անոնց ընկերութիւնը կը վերաճէ երկու ինտելէկտուալներու ընկերութեան: Երկուսն ալ խորապէս կը գիտակցեին մտաւորականութեան պատասխանատւութիւնը ժողովուրդի առջեւ յատկապէս ծանր փորձութիւններու պահին: Երկուսն ալ պատուով կը կատարեն իրենց կարեւոր առաքելութիւնը:

 Պատերազմի դաշտին մէջ  շատ արագ կը բացայայտուի Դաւթի ռազմական տաղանդը: Առհասարակ մանկութենէ կը սիրեր պատերազմի թեման, իսկ դպրոց ընդունուելիս, երբ առաջարկեչ են հեքիաթ պատմիլ, ըսեր է. «Կուզե՞ք պատմիմ Բեռլինի գրաւումին մասին»:

 Փոքրութենէ լսեր էր մօր եւ տատի պատմութիւններն իր նշանաւոր նախնիներու`   Պողօս-Բէկ եւ Դանիէլ-Բէկ Փիրումովներու, Մէլիք-Բայանդուրի մասին եւ կերազէր նրանց նմանուիլ անոնց : Այդ երազանքն կիրականա: Դաւիթը կը դառնայ փառապանծ ու քաջարի մարտիկ, անձնուրաց կռուին մէջ Ազգալդեանի «Անկախութեան բանակի» շարքերու մէջ, ապա «Տիգրան Մեծ» ջոկատին մէջ:

 Դաւիթը մշտապէս կը յայտնումեր ամենադժուարին տեղերուն՝ առաջապահ դիրքերու վրայ`   բոլորին վարակելով իր քաջութեամբ ու վճռականութեամբ: Հայ ռազմիկի ուժը թշնամու վրայ սարսափ կը տարածեր եւ պատահական չէ, որ ադրբեջանցիները անոր կանուանէին «Ահեղ Դեւ»: Դեւը յաճախ խորամանկութեամբ ու հմտութեամբ թշնամու քով բազմաքանակ զօրքի տպաւորութիւն կը ստեղծեր եւ կը ստիպեր անոր խուճապահար նահանջիլ:

 1991թ. սեպտեմբերին կը յատուին Դաւիթի եւ լեգենդար Կոմանդօսի՝ գեներալ-մայոր Արկադի Տէր-Թադեւօսեանի մարտական ճանապարհները: «Դաւիթն անմիջապէս աչքի ընկաւ: Բարձրահասակ, ինտելիգենտ, ներկայանալի: Կը զարմացնէր իր էրուդիցիայով, կարդացածութեամբ, բայց ատորով յանդերձ, երբեք չէր ընդգծեր իր գերազանցութիւնը:

 Բոլորիս կը յիացնէր անոր հումորի զգացումը. անկէ  կատակներու ու սրախօսութիւններու տարափ կը յորդեր: Եւ, իհարկէ, կապշեցնէր անոր բնածին ռազմական տաղանդը: Ընդունակ էր ամենաբարձր մասնագիտական մակարդակով մշակիլ ռազմաւարական բարդ գործողութիւններ եւ նոյն յաջողութեամբ իրականացնիլ ատոնք:

 Օժտուած էր մարտական ու մարդկային յազուադէպ յատկութիւններով: Երբեք որեւէ բան ուրիշի վրայ չէր գցի, կը ստանձնէր ամենաբարդ ու վտանգաւոր առաջադրանքները: Իմ ամենալաւ հրամանատարներէս էր, ում անւերապահ կը վսատհէի: Իր մարտական գերազանց կարողութիւնները դրսեւորեց յատկապէս Տող գիւղի ազատագրման ժամանակ: Այդ գործողութիւնը, որ մշակեց ու ինքն ալ կատարեց, դարձաւ ֆանտաստիկ իրականութւն», – կը պատմէ Կոմանդօսը: Այո, Դավիթը լաւ գիտեր Հադրութի շրջանի այդ գիւղը: Մօր հարազատ գիւղն էր, եւ այնտեղ՝ պապի տանը, ադրբեջանցիները շտաբ էին հիմներ: Մութը վրայ հասնելուն պէս Դաւիթն զգուշութեամբ կը մօտնայ գիւղը, կը վերացնէ ժամապահներուն ու կը քալլէ դէպի միակ լուսաւորուած տունը՝ պապի օջախը:

 Օմոնականներն այնտեղ աղմկոտ խնջոյք էին սարքեր: Դաւիթը բարձրաձայն կը կանչէ օմոնի պետի անունը: Վերջինս կը մօտնա պատուհանին ու Դաւիթը, «բռնիր» պոռալով, անոր վրա կը նետէ նռնակներու կապուկը: Ուժեղ պայթիւն կելնէ, եւ տունը կը փլուի: Ատոր հետեւին է մեր մարտիկներու կէդրօնացուած գրոհը, եւ օմոնականները դուրս կը շպրտուին գիւղէն:  Այս գործողութիւնն առանձնայատուկ նշուած է ՀՀ ԳԱԱ-ի «Հայաստանի պատմութիւն» լայնածաւալ աշխատութեան մէջ, որտեղ Դաւիթի մեծադիր լուսանկարի տակ գրուած է. «1991թ. հոկտեմբերի 30-ին ազատագրուեցաւ ռազմական մեծ նշանակութիւն ունեցող Տօղ գիւղը: Առանձնակի արիութեամբ աչքի ընկաւ Դաւիթ Սարապեանը՝ Դեւը»:

 Տուն դառնալով՝ սովորաբար զուսպ Դաւիթն ուրախութեամբ կը յայտնէ մօրը. «Քո հարազատ գիւղն ազատագրուած է: Հիմա պետք է ազատագրիլ հօրս հարազատ քաղաքը՝ Էրզրումը…»: Ատ մօր եւ որդու վերջին յանդիպումն էր…

 Շուտով Դաւիթը նորէն կը մեկնէ Շահումեան, կը մասնակցէ վերջին մարտին Թոդան գիւղի համար, որտեղէն անխնա կը ռմբակօծուեին հայկական գիւղերը: Այնտեղ ալ կւ զօհուի`   փայլուն կատարելով մարտական առաջադրանքը: Տարիներ անց կը յրատարակուի Դաւիթ Սարապեանի գրական ժառանգութիւնը:

 Անոր ընդհատուած կեանքը կրկին կը բոցավառուի  յրատարակուած ձեռագիրներու մէջ և ատոր շնորհիվ կը պահպանուի ու կը վերափոխուի: