Արդեն 7-րդ տարին է, ինչ Կումուրդո գիւղը սկսուեր է Մայր տաճարի վերականգնման աշխատանքները, սակայն վերջին տարիները վերականգնման շրջանակները քիչ բան է արուեր, իսկ այս տարի ընդհանրապէս ոչինչ չի արուեր։
Դեռեւս 2016 թուականին սկսուեր են 10-րդ դարու Կումուրդոյի տաճարի, ինչպէս տեղացիները կանուանին՝ Սուրբ Համբարձում եկեղեցու վերականգնման աշխատանքները։ Վերանորոգման աշխատանքներու սկիզբը կասուեր, որ աշխատանքները կտեւեն 3 տարի, սակայն 2018 թուականին որպէս վերջնական թիւ նշուեր է 2021 թուականը, այսինքն՝ պարզուեր է ոչ թէ 3, այլ 5 տարի։ Սակայն տաճարի վերականգնումը չի աւարտուեր ոչ 2021 թուականին, ոչ 2022 թուականին, իսկ այս տարի աշխատանքներն ընդհանրապէս չեն վերսկսուեր։
2021 թուականին վերականգնմամբ զբաղուող «Արխիտեքս» ՍՊԸ-ի աշխատակիցները Jnews-ը տուած հարցազրոյցի ընթացքին ըսին, որ մտադիր են գմբեթը հասնիլ 2022 թուականին, որմէ ետք պետք է ընդմիջում ըլլար՝ համաձայնեցնելու գմբեթի սարքն ու ձեւը , իսկ մինչ այդ կը նախատեսուեր տեղադրիլ ժամանակաւոր գմբեթ, սակայն դեռ այն ժամանակ կը կանխատեսուէր, որ վերականգնման աշխատանքները կտեւեն քանի մը տարի։ Դեռեւս 2022 թուականի յունիսը Jnews-ը հարցում ներկայացուցեր էր Վրաստանի մշակութային ժառանգութեան պաշտպանութեան ազգային գործակալութիւն՝ պարզելու, թէ վերականգնման ինչ աշխատանքներ կընթանան եւ երբ ատոնք կաւարտուին։
Կումուրդոյի բնակիչները կը վստահեցնեն, որ այս տարի տաճարի վերականգնման աշխատանքներ չեն տարուեր։
Jnews-ը եւս մէկ հարցում կուղարկէ Վրաստանի մշակութային ժառանգութեան պաշտպանութեան ազգային գործակալութիւն։ Պատասխանը հասանելի կըլլայ Ջաւախքի տեղեկատուական կէդրօնի յաջորդ նիւթերը, եթէ այն ստանա Jnews-ը։
Կումուրդո գիւղն աչքի կընկնէ 10-րդ դարը կառուցուած իր մոնումենտալ տաճարով, որը շքեղորեն վեր կը խոյաներ մինչ օրս։ Այն կառուցեր է Յովհաննէս եպիսկոպոսը 957-964 թուականները՝ Աբխազիոյ Լեւոն III թագաւորի եւ Զվիադ Էրիստավի օրոք։ Այդ ժամանակ Կումուրդոն Ջաւախքի վրաց առաջնորդ Բագրատ IV Մեծի (1027-1072) նստավայրն էր, ով կառուցեց յարաւային պատկերասրահը։ Վերականգնողական աշխատանքները սկսուեր են հնագիտական պեղումներու ատեն դուրս եկած ոսկորներու շուրջ ծագած սկանդալով։ Վերականգնման պատմութեան մասին լրացուցիչ տեղեկութիւններ կարելի է գտնիլ յետեւեալ յղումներով։