Արցախի Հանրապետութեան ԱԳՆ տեղեկատւութեան եւ հասարակայնութեան հետ կապերու վարչութեան պատասխանը ԶԼՄ-ներու հարցը – Ռուսական «Կոմերսանտ» թերթը «Արցախն ընդդէմ Ղարաբաղի» յօդուածին մէջ, յղում ընելով չներկայացուած ոմն զրուցակիցի ռուսական պետական կառոյցներէն, յայտներ է Աղդամով ճանապարհը բացելու, իսկ այնույետեւ Լաչինի միջանցքով տեղաշարժը վերականգնելու վերաբերեալ ՌԴ ԱԳՆ առաջարկութեան մասին: Ինչպիսի՞ն է Արցախի դիրքորոշումն այդ հարցի շուրջ: – Բաքուի կողմէն Լաչինի միջանցքի անօրինական արգելափակման պատճառաւ առաջացած սուր հումանիտար ճգնաժամի հանգուցալուծման հարցին շուրջ Արցախի Հանրապետութիւնը միշտ ունեցեր եւ կը շարունակէ ունենալ յետեւողական դիրքորոշում: Այդ դիրքորոշումը յիմնուած է ինչպէս 2020 թ. նոյեմբեր 9-ի Եռակողմ յայտարարութեան վրայ, որու 6-րդ կետը յստակ կերպով կը նախատեսէ Լաչինի միջանցքի գործունեութեան պարամետրերն ու կանօնակարգը, այնպես ալ՝ միջազգային հումանիտար իրաւունքի սկզբունքներու վրայ: Այս համատեքստը ցանկացած նախաձեռնութիւն, որը Լաչինի միջանցքի օգտագործումը, այն ալ ծայրաստիճան սահմանափակ ռեժիմով կը կապէ այլ հարցերու եւ այլընտրանքային երթուղիներու հետ, այդ թուին նաեւ՝ Աղդամով, իրականը կը յանդիասնար է Բաքուի կողմէն Լաչինի միջանցքի վերաբերեալ իր միջազգային պարտաւորութիւններու խախտումն օրինականացնելու եւ այդ երկրի նախագահի կողմէն ստորագրուած 2020 թ. նոյեմբեր 9-ի Եռակողմ յայտարարութիւնը վերանայելու փորձ: Բաքուի կողմէն համառորեն առաջարկուող նման մոտեցումը կանխամտածուած կերպով կը խախտէ Արցախի ժողովրդի իրաւունքներն ու կը նուաստացնէ արժանապատւութիւնը, ինչպէս նաեւ կը յակասէ միջազգային հումանիտար իրաւունքի եւ մարդու իրաւունքներու միջազգային իրաւունքի նորմերը: Կրկին կընդգծենք, որ այլընտրանքային տրանսպորտային երթուղիներու օգտագործման վերաբերեալ առաջարկութիւնն Բաքուի քաղաքականութեան մասն մ՛ըն է՝ ուղղուած իր իսկ հրահրած հումանիտար աղետի եւ սովայարութեան սպառնալիքի օգտագործմանը որպէս զէնք եւ Արցախի ու անոր ժողովուրդի բռնի հպատակեցման միջոց: Անհրաժեշտ է նաւ ընդգծիլ, որ ադրբեջանական կողմի առաջարկը կը յանգէ անոր, որպէսզի Լաչինի միջանցքն օգտագործուի բացառապէս Հայաստան բուժում ստանալու կարիք ունեցող մարդկանց բժշկական տարհանման եւ գուցէ, Արցախէն Հայաստան ծայրայէղ սահմանափակ ապրանքներու տեղափոխան համար՝ Բաքուի համաձայնութիւնը ստանալէն ետք: Հրաժարուելով լիովին ապահովել Լաչինի միջանցքով մարդկանց, տրանսպորտային միջոցներու եւ բեռներու ազատ ու անվտանգ տեղաշարժը երկու ուղղութիւններով եւ առաջարկելով այլընտրանքային երթուղիներ, ադրբեջանական կողմը յետեւողականորեն փորձում է կտրել Հայաստանի և Արցախի ժողովուրդի միջեւ գոյութիւն ունեցող խորը կապերը, անոր զրկիլ ինքնութենէ, ինքնաբաւութենէ ու զարգանալու յնարաւորութենէ: Տուեալ նախաձեռնութիւնը միտուած է նաեւ Լաչինի միջանցքի հայեցակարգի ապամոնտաժմանը, որը յակամարտութեան համապարփակ, արդար եւ արժանապատիւ կարգավորման առանցքային տարրն է: Ավելորդ չի ըլլա ընդգծիլ, որ 2020 թուականի նոյեմբեր 9-ի Եռակողմ յայտարարութեան դրոյթները եւ ՄԱԿ-ի միջազգային դատարանի 2023 թուականի փետրւար 22-ի ու յուլիս 6-ի որոշումները չեն նախատեսեր Բաքուի որեւէ ներկաիւթիւն Լաչինի միջանցքը կամ մարդկանց, տրանսպորտային միջոցներու եւ բեռներու երկու ուղղութեամբ տեղաշարժի սահմանափակում: Յատկանշական է, որ Ռուսաստանի ԱԳ նախարարը, գտնուելով Բաքու, 2023 թուականի փետրւար 28-ին յաստատեր է, որ Լաչինի միջանցքը յսկիչ-անցակետերու տեղադրումը Եռակողմ յայտարարութեամբ նախատեսուած չէ: