Բեռլին – Բաղդադ երկաթուղու կառուցման եւ հայերը դեպի Միջագետք տեղահանելու գերմանական ծրագիրը

Ստանձնելով 19-րդ դարու վերջին եւ 20-րդ դարի սկիզբը Օսմանեան կայսրութեան տարածքով անցնող այս երկաթուղու շինարարութիւնը եւ շահագործումը` Գերմանիան կը ձգտեր սահմանիլ իր վերայսկողութիւնը Օսմանեան կայսրութեան նկատմամբ, յարուածի տակ դնիլ Անգլիոյ դիրքերը Հնդկաստան եւ Եգիպտօս, ինչպես նաեւ` թուլացնիլ Ռուսաստանի դիրքերը Կօւկաս: Գերմանիան Բաղդադի երկաթուղու կառուցման հարցը կը կապէր նաեւ Արեւմտեան Հայաստան իր տնտեսական եւ ռազմաքաղաքական ծրագիրներու հետ: Գերմանիոյ քաղաքական շրջանները կը գտնեին, որ Արեւմտեան Հայաստան թուրքական միատարրութիւն ստեղծելու նպատակով անհրաժեշտ է հայերը զանգուածաբար վերաբնակեցնիլ Բաղդադի երկաթուղու շինարարութեան տեղամասերը, որով յնարաւոր կըլլար լուծիլ երկու կարեւոր հարց. երկաթուղու կառուցումը կապահովուեր ձեռներեց ու որակեալ բանւորական ուժով, միւս կողմէն` կթուլանար ռուսական ազդեցութիւնը Արեւմտեան Հայաստան: Մասնաւորապէս, յայտնի գերմանացի քաղաքագէտ Պաուլ Ռորբախը կը գտբէր, որ «…պետք է Արեւմտեան Հայաստանէ դուրս հանիլ բնիկ հայերը եւ անոնց տեղը վերաբնակեցնիլ Թրակիայէն եւ Ռուսաստանէ բերած մահմեդականներու, եւ այդ պարագային Հայաստանը մէկ յարուածով կպոկուի Ռուսաստանէն»: 

Ռորբախն կառաջարկէր Արեւմտեան Հայաստանի հայերը գաղթեցնիլ Միջագետք, ինչը անոր կարծիքով կնպաստեր «…ճանապարհի տնտեսական զարգացմանը»: Գերմանացիներու այս տեսակետը հիմք դարձաւ երիտթուրքերու հայաջինջ քաղաքականութեան համար: Արեւմտեան Հայաստանի հայերու հարցը ցեղասպանութեան ճանապարհով լուծելու վերաբերեալ երիտթուրքերու որոշումը վերջնականապէս ընդունուեցաւ 1910-ական թուականներու սկիզբը` «Միութիւն եւ առաջադիմութիւն» կուսակցութեան կէդրօնական կոմիտէի շարք մը գաղտնի նիստերու ու խորհրդակցութիւններու ժամանակ: 

Այդ առումով յատկանշական էր 1911թ. Սալոնիկ գումարուած` կուսակցութեան հերթական համագումարը, որտեղ հստակորեն դրուեցաւ կայսրութեան բնիկ ժողովուրդի բռնի թուրքացման խնդիրը, ինչը հաւասարապէս կը տարածուէր նաեւ կայսրութեան տարածքը բնակուող հայութեան վրա: Այդ համագումարը ընդունած որոշումները երիտթուրքերու ծրագրած քաղաքականութեան իւրովի պաշտօնական փաստաթուղթ դարձան: Ատկէ որոշ ժամանակ անց Թուրքական պետութեան ներքին գործերու նախարար Թալեաթի ստորագրութեամբ յատուկ գաղտնի հրահանգներ ուղարկուեցան կայսրութեան տեղական իշխանութեան մարմինները` հայերու ոչնչացման նախապատրաստական յատուկ միջոցառումներու վերաբերեալ: