Ինչպէս կը տեղեկանանք թուրքական լրատուամիջոցներէն, Արարատական ​​քաղաքակրթութեան ամէնաշքեղ կառոյցներէն մէկը՝ Այանիսին ամրոցը 36 տարի իրականացուած պեղումները լոյս են սփռեր 2700-ամեա պատմութեան վրայ։ Արարատական ​​թագաւոր Ռուսա II.-ի  կողմէն Վանա լիճը  նայող բլուրին վրայ կառուցուած Այանիս ամրոցը սկսուած պեղումները եւ վերականգնման աշխատանքները կը շարունակուին ամբողջ թափով։ Ամրոցը ուշադրութիւն կը գրաւէ իր նախշաքանդակներով եւ կարեւոր գտածոներով: Այանիսի ամրոցը արարատական  ժամանակաշրջանէն մնացած կարեւորագոյն եւ առանձնայատուկ անտիկ կառոյցներէն մէկն է աշխարհը, որն կառանձնանար Խալդի Աստուած նւիրուած տաճարի քարաշէն զարդաքանդակներով,  քաղաքը շրջապատող պարիսպներով եւ  քարի ու աղիւսի առկայութեամբ։

Այս տարուա աշխատանքները շեշտը դրուեր է տաճարի յետնամասի պահպանութեան եւ վերականգնման վրայ։ Պեղումներու ղեկավար Մեհմէթ Ըշըքլըն ըսեր է. «Մեր 36 տարուա պեղումներու մեծ մասն իրականացուեր է Խալդի Աստուածը նւիրուած տաճարային համալիրի տարածքը։ Տաճարի տարածքէն յայտնաբերուած հարուստ հնագիտական նիւթը մեր առջեւ կը բացէ արարատական ​​ շրջանը մարդկանց պաշտամունքի աշխարհը եւ ուրարտական ​​կրօնական ծեսերը հասկընալու, ներկայացնելու չափազանց հեշտ ճանապարհը, որու  արդիւնքը Այանիսի ամրոցը աւելի շատ յնարաւորութիւններ  կան, քան արարատական ​​այլ կառոյցները»։