(Վերլուծութիւն)
Թէեւ նոյեմբեր 9-ի յայտարարութեամբ ռուս խաղաղապահները պիտի Արցախ մնային մինչեւ 2025 թուականը, սակայն արդեն Կրեմլէն կը յայտարարեն՝ պարզ չէ՝ առաջիկային ինչ ճակատագիր կը սպասուի անոնց: Պուտինի խօսնակը օրերս միայն մէկ բան է յստակեցուցեր՝ ապագա պայմանագիրը պետք է կնքուի Բաքուի եւ Ռուսաստանի միջեւ։ «Դեռեւս դժուար է խօսիլ, թէ ինչ կ՚ըլլայ ետք Արցախ ռուսական խաղաղապահ առաքելութեան հետ, քանի որ խօսքը Բաքուի տարածքին վրայ գործողութիւններու մասին է։ Մենք սա քննարկելու ենք Բաքուին հետ»,- նշեր է Պեսկովը:
Յիմնական հարցը, որն այսօր կրնա խանգարիլ Բաքուին եւ Երեւանին խաղաղութեան պայմանագիր կնքիլ: Ռուսաստանցի վերլուծաբաններու կարծիքով, ըսպէս կոչուած «Զանգեզուրին միջանցքն» է։
Զուգահեռ ատոր՝ ռուս վերլուծաբանները կը գրեն, թէ 2020-ի 44-օրեա պատերազմը եւ ատոր յետեւած զարգացումները զգալիօրէն թուլացուցեր են Մօսկուայի դիրքերը Հարավային Կօւկաս։
Ռուսական «Ֆորբսը», մասնաւորապես, կը գրէ՝ Ռուսաստանը 2023 թուականի սեպտեմբերը չի պարտուեր Հարավային Կօւկասի պատերազմին մէջ. անոր ստորաբաժանումները ռազմական առճակատման մէջ չեն մտեր կողմերէն որեւէ մէկի հետ։ Սակայն Մօսկուայի յեղինակութիւնը լուրջ յարուած է ստացեր: Եւ փաստարկները, թէ Արցախին անկախութիւնը նոյնիսկ Երեւանը չէր ճանաչեր, մարդկանց լայն շերտերը չեն յետաքրքրի։
«Տպաւորութիւն է, որ Մօսկուան, իր ողջ ուժերը կէդրօնացնելով Ուկրաինիոյ եւ Արեւմուտքի հետ առճակատման վրայ, պարզապէս նուազեցուցեր է կօւկասեան ուղղութեան առաջնայերթութիւնը։ Աւելին, մեր աչքին առաջ արագօրէն կը փոխուի տարածաշրջանային կարգը», – կը գրէ «Ֆորբսը»։
Բայց ինչ է եղեր իրականութեան մէջ․
Այն ամէնի թիրախը, ինչ Բաքուն վերջին շրջանը ըրեր է Արցախ, հէնց Ռուսաստանն էր։ Բաքուն իր վերջին գործողութիւններով քանի մը ապտակ հասուց Ռուսաստանը:
Առաջին հերթին, Բաքուն օգտուելու է ստեղծուած իրավիճակէն եւ փորձելու է հասնիլ անոր, որ ռուս խաղաղապահները դուրս բերուեն Արցախէն:
Մինչ Արցախին դէմ Բաքուի վերջին ագրեսիան սկսիլը, Պուտինը Վլադիվոստոկ ըսեր էր, որ Ռուսաստանը պետք է ապահովէ Արցախին խաղաղ բնակչութեան անվտանգութիւնը։ Բաքուն իր գործողութիւններով կը ձգտեր ցոյց տալ, որ Ռուսաստանը չի կրնար ատ ընիլ։
Աւելին, ադրբեջանցիները գնդակահարեցան նաեւ ռուս խաղաղապահները, այդ թուին՝ հրամանատարին տեղակալը։
Ռուբէն Վարդանեանի եւ միւսներու ձերբակալութիւնը նոյնպէս լուրջ ապտակ էր Մօսկուային, քանի որ բոլորը անոր կընկալեն որպէս ռուս օլիգարխ, չնայած անոր, որ նա յրաժարուեր է Ռուսաստանի քաղաքացիութենէ։
Վերջին օրերը Արցախ մնացեր էին մարդիկ, ովքեր 44-օրեա պատերազմէն ետք բանակցեր են ռուսական համապատասխան ծառայութիւններու հետ։ Հարցին բարոյական կողմէն զատ, ադրբեջանցիները կրնան Արցախին կալանաւորուած ղեկավարներէն ստանալ տեղեկութիւններ, որոնք առաջ անոնց յայտներ էր Ռուսաստանը, որոնց մասին Բաքուն կրնար տեղեակ չ՚ըլլալ: Ընդ որում, այս ամէնի դիմաց Բաքուն կարող է Մօսկուաէն յաղթաթղութեր ստանալ, որոնք կօգտագործէ հայերու դէմ։
Շարունակելի․․․․