Ադրբեջանցի զինւորակաները կը շարունակեն վանդալիզմի ենթարկուիլ Բաքուի կողմէն բռնազաւթուած Արցախին Մատաղիս գիւղը «Արցախեան պատերազմի վետերաններու միութիւն» կազմակերպութեան անդամներու ջանքերով կառուցուած մատուռն ու շրջակայքին խաչքարերը:
Սրբատեղին կը կրէ Սուրբ Գրիգոր Լուսավորչի անունը, այն պետք է ծառայեր ինչպէս հավատաւոր զինւորականներուն, այնպէս ալ բնակիչներուն: Մատուռին շուրջ տեղադրուեր են 2016 թուականի ապրիլեան պատերազմին ժամանակ զոհուած տղաներու անունով խաչքարեր: Նոր մատուռի բացման եւ օծման արարողութիւնը տեղի է ունեցեր 2017 թուականի Դեկտեմբերուն:
Տեսանիւթը, որը տարածեր է Արարատ տելեգրամեան ալիքը․ յստակ կերեւի, թե ինչպէս է ադրբեջանական դրոշը թիկունքը կրող զինւորականը ծանր քարերով նախ կը խփէ հայկական խաչքարերուն, այնույետեւ ոտքով ատոնք կը տապալեն գետին։ Եւ սա այն պարագային, երբ «Հայկական խաչքարերու արուեստը. Խաչքարերու նշանականութիւն ու վարպետութիւնը» 2010 թուականէ սկսած ընդգրկուած է ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի կողմէն 2003 թուականին ընդունուած «Ոչ նիւթական մշակութային ժառանգութեան ցանկը»։ Համաձայն ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի յիշեալ համաձայնագիրի «Զինուած հակամարտութեան պարագային մշակութային արժենքերու պաշտպանութեան» Հաագայի 1954 թուականի համաձայնագիրի լրացուցիչ՝ 1999 թուականին ընդունուած Երկրորդ Արձանագրութեան սկզբունքներու, խաչքարային ողջ մշակոյթը կը կրէ ուժեղացուած պաշտպանութիւն եւ ատոր հասցուած ցանկացած վնաս՝ Արձանագրութեան 15-րդ յօդուածի ա) կետի համաձայն կը յամարուի «լուրջ խախտում», որը որպէս ռազմական յանցագործութիւն կարող է հետապնդուիլ միջազգային դատարանները։
Ըսուածը կը փաստուի է վերոյիշեալ արձանագրութեան «Մշակութային արժեքներու ուժեղացուած պաշտպանութեան» վերաբերեալ 10-րդ յօդուածով, համաձայն որու, մարդկութեան համար մեծագոյն նշանակութիւն ունեցող մշակութային ժառանգութիւնը պետք է գտնուի ուժեղացուած պաշտպանութեան տակ, իսկ ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ն, փաստորէն, 2010 թուականէ սկսած խաչքարային ողջ մշակոյթը համարեր է մարդկութեան համար բացառիկ համընդգրկուն արժեք։ Համաձայն արձանագրութեան 12-րդ յօդուածի բռնազաւթուած տարածքները արձանագրութեան կողմ պետութիւնը՝ Բաքուն, պետք է ապահովէ ուժեղացուած պաշտպանութեան տակ գտնուող մշակութային արժեքներու անձեռնմխելիութիւնը՝ ձեռնպահ մնալով այդպիսի արժեքները հարձակման կամ յաշւեհարդարին առարկա դարձնելէն։
Այս առիթով յարկ է յիշեցնիլ, որ իւրաքանչիւր ժողովուրդի մշակութային արժեքներուն հասցուող վնասը յարուած է ողջ մարդկութեան մշակութային ժառանգութեանը, քանզի իւրաքանչիւր ժողովուրդ իր ներդրումն ունէ համաշխարհային մշակութային բազմազանութեան մէջ։