Ս.թ. Հոկտեմբեր 24-ին համացանցը լայն կը շդջանառուի մէկ լուսանկար, որով կը ներկայացուի, թէ Արցախին Ամարասին վանական համալիրը գտնուող Գրիգոր Լուսաւորչի թոռան՝ կաթողիկօս Սբ. Գրիգորիսի տապանաքարն իբրեւ ոչնչացուեր է թշնամիին կողմէն (հրապարակուած լուսանկարը՝ ստորեւ):
«ԼՈՅՍ» հիմնադրամը կը յայտարարէ, որ նշեալ լուսանկարը հին է։ Լուսանկար երեւացող այս տապանաքարը պատրաստուեր էր 1898թ.-ին Շուշիին հայերու օժանդակութեամբ Շուշիին ճարտարապետ Միքայէլ Տեր-Իսրայելեանցի կողմէն։ Սակայն այս տապանաքարը 1990թ.-ին ջարդեր էին ադրբեջանցի յատուկ ջոկատայինները, երբ վանքն անցեր էր անոնց վերայսկողութեան տակ: Ամարասին վանական համալիրը 2000թ.-ի սկիզբը պատրաստուեր է տապանաքարին կրկնօրինակը եւ դրուեր մասունքարանը: Այսպիսով, 2001թ.-էն ի վեր Ամարաս ներկայացուած է եղեր Սբ. Գրիգորիս կաթողիկոսի երկու տապանաքար՝ 19-րդ դարի վերջին պատրաստուած տապանաքարը մշտապէս ցուցադրուեր է եկեղեցիին ներսը՝ մուտքին մօտ, իսկ նոր տապանաքարը տեղադրուԾ է եղեր դամբարանը՝ եկեղեցիին խորանին տակ:
Ցաւոք, «ԼՈՅՍ» հիմնադրամը չի բացառեր, որ Բաքուի բռնազաւթման ներքոյ գտնուող Ամարասի վանական համալիրը, որը հայ պատմիչներու վկայութիւններու համաձայն հիմնադրուեր է 4-րդ դարին սկիզբը Գրիգոր Լուսաւորչի կողմէն եւ որտեղ 5-րդ դարի սկիզբը Սբ. Մեսրոպ Մաշտոցը բացեր էր Արցախին առաջին դպրոցը, մոտ ժամանակայատուածը կարող է թշնամիին կողմէն ենթարկուիլ պղծման կամ ամբողջական ոչնչացման, ինչպէս Արցախի խորհրդանիշ դարձած հայ կրօնական այլ սրբավայրերն ու պատմամշակութային յուշարձանները, որու վառ օրինակը Շուշիին Սբ. Ամէնափրկիչ Ղազանչեցոց եկեղեցին է։
Ամարասին վանական համալիրին լիարժեք վերականգնման աշխատանքները մեկնարկեր էին դեռեւս 2019թ. Սեպտեմբերուն՝ «ԼՈՅՍ» հիﬓադրաﬕ կողմէն։ Ամարասի վանական համալիրին վերականգնման աշխատանքներն արդեն կը գտնուէին աւարտական փուլը եւ պետք է ամփոփուեին այս տարուա՝ 2023թ. Դեկտեմբեր ամիսը: Ընդ որում, Արցախին ու ողջ հայութեան քրիստոնեական արժեքներու պահպանման առաջնագիծը կանգնած Ամարասին վանական համալիրին վերականգնման աշխատանքները չէին դադարեր անգամ Արցախին՝ 10 ամիս շարունակ շրջափակուած ըլլալու պարագային: Արեւմտեան Հայաստանի կառավարութիւնը մշտապէս իր ուշադրութեան կէդրօնը կը պահէ հայկական պատմամշակութային յուշարձաններու խնդիրները:Արեւմտեան Յայստանի Մշակութային արժեքներու պահպանութեան նախարար Րաֆֆի Քորթոշեանը, ով նաեւ Հայկական ճարտարապետութիւնն ուսումնասիրող հիմնադրամի հայաստանեան գրասենեակին փոխտնորենն է , մշտապես հաշվետու է լինում մշակութային արժեքներու վիճակի, անոնց սպառնացող վտանգին մասին:Յիշեցման կարգով ըսենք, որ ԱՀՀ-ն միակն է, որու նախագահ Արմենակ Աբրահամեանը ՀՃՈՒՀ-ի վաղամեռիկ տնօրեն Սամուէլ Կարապետեանին հետ դատի են տուեր Բաքուի իշխանութիւններուն Նախիջեւանի Խաչքարերու ոչնչացման համար:Նախիջեւանի Խաչքարերու վանդալիզմը խարազան է ողջ քաղաքակիրթ աշխարհին համար: