Ցեղասպանութեան ոճրագործութիւնը ոչ միայն անժամանցելի է, այլեւ աննկարագրելի է

ԱՐԵՒՄՏԵԱՆ ՀԱՅԱՍՏԱՆ -Թէ որ Հայերու դէմ կատարուած ցեղասպանութիւնը ոչ  միայն անժամանցելի է, այլեւ ան աննկարագրելի է իր բարդութեամբ, ապա փորձենք զայն դիտարկել շատ յստակ յաջորդականութեամբ։

Ներկայիս ապացուցուած եւ հաստատուած է, որ  Հայերուն դէմ, որ բնիկ ազգ մըն է, ցեղասպանութիւնը իրագործուած է Արեւմտեան Հայաստանի մէջ, ինչը հետեւեալ օրինակով կը վկայուի.-            

Հայաստանի Հանրապետութիւնն իր անկախութեան հռչակագիրին մէջ, 23.08.1990 թուականին, կ’ըսէ.               

11. Հայաստանի Հանրապետութիւնը կ’աջակցի Հայերու դէմ Արեւմտեան Հայաստանի եւ Օսմանեան Թիւրքիոյ մէջ 1915 թ.-ին կատարուած ցեղասպանութեան դատի միջազգայնօրէն ճանաչման։

Նաեւ Ռուսաստանի Դումայի երեք որոշումներու բանաձեւերուն մէջ

24 Ապրիլ 2006 թ., ռուսական Դուման երեք անգամ (միաձայն) ընդունեց որոշումներ, ճանչնալով եւ դատապարտելով Հայերու դէմ կատարուած ցեղասպանութիւնը Արեւմտեան Հայաստանի մէջ։

* 22 Ապրիլ 1994-ին

* 14 Ապրիլ 1995-ին

* 22 Ապջիլ 2005-ին

* Ուրբաթ 22 Ապրիլ 1994

Միաձայն ընդունուած որոշումը. «20-րդ դարը յատկանշուած է մարդկային ոգիի մեծ յաղթանակներով։ Սակայն ան Պատմութեան մէջ կը մնայ նաեւ իր սարսափելի համաշխարհային պատերազմներով, իր միապետական  վարչակարգերով եւ իր ահռելի ոճիրներով մարդկութեան դէմ։ Ցեղասպանութեան առաջին դէպքը այդ դարուն’ հայ ժողովուրդի կոտորածն ու տեղահանութիւնն էր օսմանեան Կայսրութենէն 1915-1916 թուականներուն։ Աւելի քան մէկ միլիոն անձ սպաննուած էր, եւ մեծ նախապաշարմունք մը պատճառած էր ազգերու ընտանիքին։ Խոր տխրութիւն մը կր տիրէր մարդկութեան, իր կրած կորուստներուն պատճառով, այնպէս ինչպէս բանաստեղծներուն, հողագործներուն, նկարիչներուն եւ այն բոլորին համար, որոնք կրնային ծնուիլ, թէ երկնային եւ թէ տիեզերական, առանց ազգային կամ կրօնական նկատառումներու։ Ռուսաստանի Դաշնութեան դաշնակցային ժողովի Պետական Դուման, սոյն ողբերգութեան 79-րդ տարելիցի յիշատակին առիթով, կը դատապարտէ Հայերու դէմ կատարուած ցեղասպանութիւնը, իր ցաւակցութիւնները կը յայտնէ հայ ժողովուրդին, նաեւ իր համակրանքը կը յայտնէ ցեղասպանութեան զոհուածներու բոլոր ժառանգորդներուն, որոնք կ’ապրին Ռուսիոյ Դաշնութեան մէջ եւ աշխարհի չորս ծագերուն։ Յիշատակն ու խիղճը, որոնք մեզի կ’ընկերանան ամեն օր, կը կրեն մէկ դարեայ վկայութիւնը, որ ի զուր պիտի չանցնի»։

* 14 Ապրիլ, 1995

Ռուսաստանի Դաշնութեան դաշնակցային ժողովի Պետական Դումայի որոշումը 14 Ապրիլ 1995 թ.-ին, հիմնուած է անհերքելի պատմական իրողութիւններու վրայ, որոնք կը վաւերացնեն Հայերու ոչնչացումը Արեւմտեան Հայաստանի տարածքին, սկսած 1915-էն մինչեւ 1922 թուականը, եւ համապատասխան են ՄԱԿ-ի որդեգրած հետեւեալ Պայմանադրութիւններուն.

1-Պայմանադրութիւն, Կանխարգիլելու եւ պատժելու մասին Ցեղասպանութեան ոճիրը, 9 Դեկտեմբեր 1948 թ.։

2-Պայմանադրութիւն, առ այն, որ չեն կիրառուիր  Օրէնքի Սահմանափակումներ Պատերազմի Ոճիրներուն եւ Մարդկութեան Դէմ Ոճիրներուն վրայ, 26 Նոյեմբեր 1968 թ.։ Ձգտելով վերականգնել մարդասիրական աւանդութիւնները Ռուսական Պետականութեան, եւ Շեշտադրելով, որ Ռուսաստանի նախաձեռնութեամբ է, որ Եւրոպական Մեծ Ուժերը արդէն իսկ 1915-ին Թրքական Կայսրութեան գործողութիւնները Հայ ժողովուրդին դէմ որակեցին որպէս “Մարդկութեան Դէմ Ոճիր”, եւ Նշելով, որ եղբայրական Հայ ժողովուրդի ֆիզիկական ոչնչացումն իր պատմական հայրենիքին մէջ նպատակ կը հետապնդէր Ռուսաստանը կործանելու։

Ռուսաստանի Դաշնութեան Դաշնակցային Ժողովի Պետական Դուման – Կը դատապարտէ 1915-էն 1922 թուականներուն Հայերու ոչնչացման  յանցագործները։ Իր խորին համակրանքը կը յայտնէ Հայ ժողովուրդին, եւ կը ճանչնայ Ապրիլ 24-ը, որպէս Ցեղասպանութեան զոհերու յիշատակի օր։

* Ուրբաթ, 14 Ապրիլ 1995 թ.

Որոշման կողմ’ 282 քուէ, Որոշման դէմ’ 0 քուէ, Ձեռնպահ’ 0 քուէ։

Բանաձեւին կողմ. 282 ձայն. Բանաձեւին դեմ. 0 ձայն. Ձեռնպահ’ 0: 1915-1922 թուականներուն Արեւմտեան Հայաստանի տարածքին հայերու կոտորածներուն մասին վկայող ապացոյցներուն հիման վրայ: Համաձայն ՄԱԿ-ի Պայմանադրութիւններուն `

1.1948 թուականի Դեկտեմբեր 9-ին, ցեղասպանութիւններու յանցագործութեան կանխարգիլման եւ պատժելու մասին.

2. 1968 թ.-ի Նոյեմբեր 26-էն, պատերազմական յանցագործութիւններու եւ մարդկութեան դէմ ուղղուած յանցագործութիւններու անթուլատրելիութեան վերաբերեալ. Միաժամանակ վերականգնել մարդու իրաւունքներոի ոլորտէն ներս ռուսական պետութեան դերը: 1915 թ.-ին Ռուսաստանի նախաձեռնութեամբ Եւրոպական ուժերը հայերու կոտորածները բնութագրեցին որպէս մարդկութեան դէմ ուղղուած յանցագործութիւններ, յիշեցնելով, որ պատմական Հայաստանի տարածքին հայկական տարրը վերացնելու քաղաքականութօւնը նաեւ կը խօսի Ռուսաստանին վնասելու ցանկութեան մասին: Պայմանադրութիւնը կը դատապարտէ 1915-1922 թուականներուն հայ բնակչութեան ոչնչացման համար պատասխանատւութիւն կրողները: Խորապէս կը ցաւակցի հայ ժողովուրդին եւ Ապրիլի 24-ը կը համարէ որպէս ցեղասպանութեան զոհերու յիշատակի օր:

2005 թ., Մէկ այլ բանաձեւ.

Ռուսաստանի խորհրդարանը 90-րդ տարելիցի նախօրէին կը դատապարտէ Հայերու դէմ կատարուած ցեղասպանութիւնը, Ռուսաստանի Պետդուման բանաձեւ կ’ընդունի, որով միաձայն քուէարկութեամբ կը դատապարտէ 1915 թ.-ին Հայերու դէմ կատարուած  ցեղասպանութիւնը, Թիւրքիոյ եւ Արեւմտեան Հայաստանի տարածքին ջարդերու 90-րդ տարելիցին ընդառաջ:

«Պետդումայի պատգամաւորները լիովին կը դատապարտոխեն ցեղասպանութիւնը եւ կը հաւատան, որ ամբողջ միջազգային հանրութիւնը պէտք է յիշէ 90-ամեակը», – կ’ըսուի Ինտերֆաքս գործակալութեան հաղորդագրութեան մէջ: Պատգամաւորները զայն անուանեցին 20-րդ դարու  «ամենաողբերգական» եւ «դաժան» իրադարձութիւններէն մէկը: Ապրիլի 24-ը կր համարուի այն օրը, երբ կոտորածները սկսեցան: 1915 թ.-ին Ռուսաստանն առաջինն է, որ ճանչեր է Ցեղասպանութիւնը եւ կը շարունակէ մնալ այն քանի մը երկրներոի շարքին, որոնք կր ճանչնան 1915-1920 թուականներուն թիւրքերու կողմէ 1,5 մլն հայերու կոտորածը որպէս ցեղասպանութիւն: Թիւրքիան տակաւին չի ճանչնար ցեղասպանութիւնը, Միացեալ Նահանգները նույնպէս, որտեղ Կոնգրեսը քանի մը անգամ ճանաչումը պահանջեր է: Կանադան միացեր է ցեղասպանութիւնը ճանչցող երկիրներոի խումբին: Շատ երկիրներ, ինչպիսիք են Միացեալ Նահանգները եւ Իսրայէլը, չեն ցանկար ընդունիլ ցեղասպանութիւնը, քանի որ անոնք կը վախնան լարել յարաբերութիւնները Թիւրքիոյ հետ, որ ՆԱՏՕ-ի անդամ է եւ Միջին Արեւելքի մէջ կը համարուի կայուն ժողովրդավարական երկիր:

Բոլիւիան կր ճանչնայ Արեւմտեան Հայաստանի մէջ կատարուած հայերու ցեղասպանութիւնը

2014 թ.-ի Նոյեմբեր 30-ին Բոլիւիոյ խորհրդարանի երկու պալատները ճանչցան Հայերու դէմ կատարուած ցեղասպանութիւնը: Բանաձեւով յատկապէս կը նշուի. «2015 թ.-ի Ապրիլի 24-ի գիշերը «Միութիւն եւ յառաջադիմութիւն» կուսակցութեան երիտթիւրք առաջնորդները կազմակերպեցին մտաւորականներու, հասարակական գործիչներու, քաղաքական գործիչներու, հոգեւորականներու, բժիշկներու եւ այլ անձերու ձերբակալութիւնը:  Այնուհետեւ անոնք կազմակերպեցին Արեւմտեան Հայաստանի եւ Անատոլիոյ հայ բնակչութեան զանգուածային սպաննութիւնները»:

Բոլիւիոյ խորհրդարանը կը կիսէ հայ ժողովուրդի պայքարը մարդու իրաւունքներոի նկատմամբ յարգանքի եւ արդարութեան վերականգնաման  համար, եւ անոնց հետ համերաշխութեան մէջ է: Ուստի կր վերահաստատէ իր նուիրուածութիւնը մարդու իրաւունքներուն, ճշմարտութեան, արդարութեան, համերաշխութեան եւ հայ ժողովուրդի դէմ կատարուած յանցագործութիւններուն վերաբերող որեւէ ժխտողական քաղաքականութեան դատապարտման:

1948 թ.-ի Դեկտեմբեր 9-էն1 Ցեղասպանութիւն յանցագործութեան կանխարգիլման եւ պատժման եւ անոր սահմանման շրջանակներէն ներս կը նշուի, որ Պայմանադրութիւնը հիմնուած է ցեղասպանութեան երեք յանցագործութիւններուն վրայ.

• Հռոմեացիներուն հալածանքը քրիստոնեաներուն դէմ
• Թիւրքերուն կողմէ հայերու կոտորածները
• Նացիստներուն կողմէ միլիոնաւոր հրեաներու եւ լեհերու ոչնչացումը

Ֆրանսան կ’առանձնանայ այնով, որ Հայերու դէմ ցեղասպանութեան յանցագործութիւնը ճանչցեր է այսպէս կոչուած, որպէս հայոց ցեղասպանութիւն 1915 թ., մինչդեռ ցեղասպանութիւն յանցագործութիւնը թիւրքերու կողմէ իրականացուեր է: Չկայ որեւէ մեղաւոր, որեւէ զոհ, աշխարհագրական վայր եւ ամսաթիւ:

Մինչ ան 1915 թ.-ի Մայիս 24-ին Մեծ Բրիտանիոյ եւ Ռուսաստանի հետ արդէն յայտարարեր էր.

Եռեակ Դաշինքի հռչակագիրը 1919թ․-ի 24 Մայիս 1919 թ.-ին, Անտանտինը’ 24 Մայիս 1915 թ.-ին (Աղբիւրը’ RDIP/AGENCE HAYAS)

Ֆրանսա, Մեծ Բրիտանիա եւ Ռուսաստան-Եռակողմ հռչակագիր’ պատասխանատու թրքական կառավարութեան կողմէ 1915 թուականի Մայիս 24-էն հայերու կոտորածներուն համար:

Մօտ մէկ ամիս Հայաստանի քրդական եւ թրքական բնակչութիւնը աջակցություն կը ցւուցաբերէր օսմանեան իշխանութիւններուն հայերու կոտորածներու հարցով: Նման կոտորածները տեղի ունեցեր են Ապրիլին (նոր ոճ) Էրզրումի, Դերչանի, Ակնի, Բիթլիսի, Մուշի, Սասունի, Զէյթունի եւ ամբողջ Կիլիկիոյ մէջ: Վանի մօտ գտնուող մօտ հարիւր գօւղերոի բնակիչները սպաննուեցան: Այդ քաղաքի հայկական թաղամասը պաշարուած է քրդերու կողմէ: Միեւնոյն ժամանակ Կոստանդնուպոլսոյ մէջ Օսմանեան կայսրութիւնը վատ կը վերաբերի անմեղ հայ բնակչութեն: Հաշուի առնելով Թիւրքիոյ նոր յանցագործութիւնները մարդկութեան եւ քաղաքակրթութեան դէմ, դաշնակից կառավարութիւնները հրապարակայնօրէն կը յայտարարեն, որ իրենց յանցագործութիւններուն համար պատասխանատւութճւն պիտի կրեն Օսմանեան կայսրութեան բոլոր անդամները:

Բայց այն ժամանակ, ինչ տեղի ունեցաւ Ֆրանսայի մէջ, «1915 թ.-ի Հայերու ցեղասպանութիւնը» ճանչնալու համար, պատմական իրողութիւններու համապարփակ ներկայացում, այսպէս կր նշէ  Ֆրանսուա Ռոշբլուանը իր զեկոյցով:

– Ըստ Ապրիլ 24-ի Կոմիտէի նախագահ պրն. Մ Ալեքսիս Կէօվճեանի եւ Հայ Դատի Պաշտպանութեան Կոմիտէի (CDCA) Գրասենեակի անդամ դոկտոր Գէորգ Քեփենեկեանի խօսքերուն, ունկնդրուած ձեր Թղթակիցին կողմէ այս տարուայ Յունուարի 9-ին,  Եւրոմիութեան անդամ Պետութիւններուն կողմէ ճանաչումը “հայոց ցեղասպանութեան”, պիտի խթանէ Թիւրքիոյ ժողովրդավար ուժերուն զարգացումը։ Այն Կովկասում խաղաղության հաստատման նախադրյալն է: Հիշտակի խեղաթյուրումը խոչընդոտում է սգալուն եւ վնասում հաշտեցման փորձերին:

Մի քանի սենատորներ հարցականի տակ դրեցին օրինագծի օպերատիվ մասի սահմանադրակայնությունը եւ, ընդհանրապես, խորհրդարանի կողմից պատմության որակավորումը: Իհարկե, «Ֆրանսիան հրապարակայնորեն ճանաչում է 1915 թվականի Հայոց ցեղասպանությունը»  ձեւակերպումը հռչակագրային բնույթ ունի, քանի որ Հայոց ցեղասպանության ժխտման դեպքում որեւէ պատժամիջոց չի նախատեսվում: Ըստ Գովչյանի եւ Քեպենեկյանի, այս տեքստը ցույց է տալիս, որ քաղաքական կամքի առկայությունը ավելի քան իրավական է հիշատակելու պարտականություն ցուցաբերելու համար: Դրա հռչակագրային բնույթը բավարարում է Ֆրանսիայի հայ համայնքին, որը մտադիր չէ օգտագործել այն Ֆրանսիայում փոխհատուցում ստանալու համար:. Դա, ինչպես ժամանակին նշել է Արտաքին գործերի հանձնաժողովի նախագահ Ջեք Լանգը,  կարող էր հետաքրքիր նախադեպ լինել խորհրդարանական ինստիտուտի համար, որը զրկված էր բանաձեւերում քվեարկելու իրավունքից:

Այսպիսով Ֆրանսայի հայ համայնքի անունով այդ մարդիկ յայտարարեցին առանց որեւէ իրաւասութեան, որ հայերը մտադիր չեն պահանջելու փոխհատուցում:

Մենք կրնանք նաեւ յիշատակել 1987թ.-ի Եւրոխորհրդարանի ճանաչման տեսակը

2-ը գտնում է, որ 1915-1917թթ. Օսմանյան կայսրությունում տեղի ունեցած հայերի դեմ իրականացած ողբերգական իրադարձությունները ցեղասպանություն են, համաձայն Ցեղասպանության հանցագործության կանխարգելման եւ պատժման կոնվենցիայի՝ ընդունված 1948 թ. Դեկտեմբերի 9-ին ՄԱԿ-ի Գլխավոր ասամբլեայի կողմից․ ճանաչում է, որ ներկայիս Թուրքիան չի կարող պատասխանատվություն կրել Օսմանյան կայսրության հայերի ողբերգության համար եւ շեշտում է, որ այդ պատմական իրադարձությունների ճանաչումը, որպես ցեղասպանություն այսօրվա Թուրքիայի համար չի կարող առաջացնել որեւէ քաղաքական, իրավական կամ նյութական հայց։;

Հայերու դէմ ցեղասպանութիւնը բոլոր ցեղասպանութիւններու նման, անթուլատրելի յանցագործութիւն է, բայց նոյնքան աննկարագրելի է իր խորութեամբ, որքանով որոշ պետութիւններն ու անոնց յանցակիցները կը փորձեն բոլոր հնարաւոր միջոցներով խեղաթիւրել յանցագործութիւնը, կեղծել յանցագործութեան պատմականութնւնը կամ նոյնիսկ հնարաւորութեան պարագային զրկել զոհերը իրենց ազգային ինքնութենէն:

Հայերու դէմ ցեղասպանութիւնը աննկարագրելի է իր բարդութեամբ, քանի որ որոշ պետութիւններ եւ յանցաւոր խմբաւորումներ ոչ միայն կը խեղաթիւրեն վերապրողներու գոյատեւման իրաւունքները, նոյնիսկ երբ այդ վերապրողները ստացեր են իրենց պետութեան պաշտօնական ճանաչումը Դաշնային Բարձրագոյն Խորհուրդին կողմէ 1920 թ.-ին, այլեւ, ընդհակառակը, կը ժխտեն անոնց գոյութիւնը, այսինքն `վերապրողները այսօր գոյութիւն չունին, ուստի իրաւունք նոյնպէս չունին, քանի որ փոխհատուցման իրաւունքը կը վերաբերի միայն կենդանիներուն:

Այժմ մենք գտնվում ենք հսկայական զառանցանքի մեջ, երբ լոբոտամիայից փրկված որոշ անհատներ հաստատակամորեն շարունակում են պնդել, որ Արեւմտյան Հայաստանում հայեր չեն եղել։ Այս ամենը կարելի է անվանել «Ենիչերական սինդրոմ կամ Դեւշիրմեի զոհեր »։

Այսպիսով,  եթէ հայերու դէմ ցեղասպանութիւնը աննկարագրելի է, անոր հետեւանքները հաւասարապէս անհանդուրժելի են, եւ Արեւմտեան Հայաստանի հայերը ամեն օր կ’ենթարկուին այս ռասայական խտրականութեան:

 Սա ցեղասպանություն է

Արմենակ ԱԲՐԱՀԱՄԵԱՆ

Արեւմտեան Հայաստանի Ազգային Խորհուրդի Նախագահ