Արեւմտեան Հայաստանի Տիգրանակերտ նահանգին մէջ գտնուող Չայոնու բլուրն ու Հիլար քարանձաւները, որոնք իրենց հազարամեայ պատմութեամբ լոյս կը սփռեն մարդկութեան պատմութեան վրայ, կը հիացնեն այցելուներուն: Այս տարածքը յայտնի է որպէս մշտական նստակեաց բնակութեան վայրերէն մէկը, որը կը կրէ քարէ դարի հետքեր: Այն ուշադրութիւն կը գրաուէ տարբեր ձեւերու քարանձաւներով եւ անտիկ կառոյցներու աւերակներով:
12 հազար տարուայ անցեալով եւ այնտեղ գտնուող արժեքներով կը լոսաւոր են մարդկութեան պատմութեան վրայ:
Շրջանին 1964 թ.-ին սկսած եւ մինչեւ այսոր շարունակուող հնագիտական պեղումներու ընթացքին յայտնաբերուեր են քարէ դարին պատկանող կարեւոր բացայայտումներ: Մնացորդները, որոնք ցոյց կուտան, որ բոյսերը, ինչպիսին են ցորենը եւ ոսպը, առաջին անգամ աճեցուած են այստեղ, եւ որ այստեղ ոչխարներն ու այծերը դարձած են ընտանի կենդանիներ:
Մարզը, որտեղ պեղումները կը շարունակուին կը հիացնէ իր այցելուներուն: