
Չորեքշաբթի, 2021 թ. Փետրուարի 24-ին, Արևեւմտեան Հայաստանի Ազգային ժողովը (Խորհրդարանը), ուսումնասիրելով առաջարկուող երեք փոփոխութիւնները, միաձայն քուեարկեց հանած մէկ ձայն `Արեւմտեան Հայաստանի պետութեան կազմին Արցախի ինքնավարութեան օգտին:
Այս օրինագիծը ներկայացուեր է 2021 թ. Փետրուարի 03-ին՝ Արեւմտեան Հայաստանի կառավարութեան կողմէ 2020 թ. Դեկտեմբերի 01-ին Արցախի Կառավարութեան փաստացի ճանաչումէն ետք:
Այս օրէնքի առաջարկը, երբ վավերացուի Արեւմտեան Հայաստանի Հանրապետութեան Նախագահի կողմէ, կը ներկայացուի Սահմանադրական Խորհուրդ ՝ Արեւմտեան Հայաստանի Ազգային Սահմանադրութեան մէջ ընդգրկելու համար:
Պատգամաւորներու եւ Կառավարութեան միջեւ երեք շաբաթ քննարկման առարկայ էին պատգամաւորներ Սամ Թիլբեանի, Գիլերմո Կարամանեանի (իրավաբան) եւ Հակոբ Հակոբեանի կողմէ ներկայացուած եւ պաշտպանուած առաջարկուող փոփոխութիւնները:
Հաշուի առնելով խորհրդարանական բանավէճի եզրակացութիւնները, ստորեւ ներկայացուած օրինագիծը միաձայն` բացի մէկ ձայն, ընդունուեցաւ ներկայ պատգամաւորներու կողմէ :
Հիմնուելով Արեւմտեան Հայաստանի Հանրապետութեան ազգային սահմանադրութեան 76-րդ հոդուածի վրայ ՝ Հանրապետութեան Նախագահը 21 օր ունի ստորագրելու եւ հրապարակելու Արեւմտեան Հայաստանի Ազգային ժողովի (Խորհրդարանի) կողմէ ընդունուած օրէնքը:
2021 թ. Փետրուարի 25-ին ՝ Զօրավար Անդրանիկ Օզանեանի ծննդեան օրը, Արեւմտեան Հայաստանի Հանրապետութեան Նախագահը ստորագրեց եւ հրապարակեց սոյն օրէնքը, որը կը ներկայացուի Սահմանադրական խորհուրդին:
Հաշուի առնելով հետեւեալ դրոյթները (սկզբունքները).
1) Միաւորուած Ազգերու Կազմակերպութեան Կանոնադրութեան 1-ին եւ 55-րդ հոդուածները:
2) Բնիկ ժողովուրդներու իրավունքներու հռչակագիր:
3) Արեւմտեան Հայաստանի հայերու իրավունքները (հռչակագիրներ):
4) Արեւմտեան Հայաստանի Հանրապետութեան Սահմանադրութիւնը:
Եւ, հաշուի առնելով Արցախի առանձնահատուկ փաստական եւ իրավական դիրքը 2011 թ. Փետրուարի 4-ի դրութեամբ՝ Արեւմտեան Հայաստանի կառավարութեան կազմաւորման պահին, եւ ներկայիս, Արեւմտեան Հայաստանի Ազգային ժողովն կընդունէ օրենսդրական հետեւեալ ակտերը.
Յոդուած 1. – Արցախի տարածքը Արեւմտեան Հայաստանի (Հայաստանի) տարածքի բաղկացուցիչ մասն է, համաձայն 1920 թ. Հունուարի 19-ին փաստացի ճանաչուած Հայաստան պետութեան, իսկ 1920 թ. Մայիսի 11-ին դե յուրե ` ճանաչուած Հայաստան պետութեան:
Յոդուած 2. – Արցախի հայ ժողովուրդը Արեւմտեան Հայաստանի բնիկ հայ ժողովուրդի անբաժանելի բաղադրիչն է ՝ ուստի իրավունք ունի դիմել Արեւմտեան Հայաստանի քաղաքացիութիւն ստանալու համար:
Յոդուած 3. Արեւմտեան Հայաստանի Հանրապետութիւնը փաստացի կը ճանչնայ Արցախի հայ ժողովուրդի կառավարութիւնը որպէս ինքնորոշման իրավունքի իրացման արդիւնք.
Յոդուած 4. – Արեւմտեան Հայաստանի Հանրապետութիւնը կը ճանչնայ Արցախի հայ ժողովուրդի կողմէ իր ինքնորոշման իրավունքով հռչակած Արցախի ինքնավարութիւնը: Արցախի ինքնավար շրջանը 1920-ից անբաժանելի է Արևմտեան Հայաստանի պետությունից ՝ յարգելով Արեւմտեան Հայաստանի տարածքային ամբողջականութիւնը 1920 թուականէն ի վեր:
Յոդուած 5. – Սոյն օրէնքը վավերացնելէ ետք կը ներառուի Արեւմտեան Հայաստանի Հանրապետութեան Սահմանադրութեան մէջ:
Յոդուած 6. – Վավերացուելէ ետք սոյն օրէնքը կը հրապարակուի Արեւմտեան Հայաստանի Հանրապետութեան Պաշտօնական տեղեկագիրին մէջ:
Նախագահը, կառավարութեան անդամները եւ Արեւմտեան Հայաստանի Ազգային ժողովի (Խորհրդարանի) պատգամաւորները սոյն օրէնքի ընդունելը համարեցին պատմական փաստ Արցախի համար: