Մեր՝ Արևմտյան Հայաստանի հայերի մեծ ընտանիքի յուրաքանչյուր անդամ՝ վտարանդիների երեխաներն ու թոռները,  թուրքական պետության մեջ տեսնում են ցավ ու անհանգստություն։ Ոմանք գնում են հետին պլան, մտնում իրենց պատյանները և ապստամբում, և դա իրավացի է: Մյուսները ավելի չափավոր են, հակված խոհեմության, ամեն դեպքում, նրանք էլ են իրավացի։ Ոմանք բարձրանում են օրենքի ճյուղերով, մյուսները՝ կախվում պատմության օդապարիկից, և նրանք նույնպես իրավացի են։ Պատմաբանները իրավացի են, կրոնական առաջնորդներն ու քաղաքական գործիչները ճիշտ են, և ես՝ որպես մոլի ու քնարական երազող, նույնպես իրավացի եմ։ Բայց մենք բոլորս տարբեր նպատակների ածելիների եզրին ենք՝ միասին կամ առանձին-առանձին փորձելով անցնել հարյուր վեց տարվա խիտ միգամածությունը, ինչը խանգարում է մեզ պատկերացնել երևակայական փարոսը, որը կվերացնի բոլոր դժբախտությունները:

Ամենահուսահատներն ու անհամբերները, թերևս ամենաիրատեսներն են, իրենց ձայնն են բարձրացնում այն աշխարհի դեմ, որը շեղված է իր փոփոխվող ուղիներով և բառացիորեն կորցրել է լսելու ունակությունը:

Հարյուր վեց տարի ապրելով աքսորում, մենք գործում էինք որպես դեսպաններ՝ առանց արմատների ու մշակույթի պորտֆելի, այդպես շահեցինք ողջ աշխարհի հարգանքն ու երախտագիտությունը, որպեսզի այս յուրահատուկ աշխարհը մտածի մեր խնդրի մասին և կարեկցի արդարության մեր պահանջներին։ Թուրքական պետությունը, որը ոչ միայն ամոթալի ցեղասպանություն է իրականացրել մեր ժողովրդի նկատմամբ, այլև իր բնակչության գիտակցությունից ջնջել է հայերի գոյությունը, ովքեր տարածաշրջանի բնիկ ժողովուրդն են։ Չբավարարվելով մեր մեկուկես միլիոն եղբայրների ոչնչացմամբ՝ նրանք կատարեցին ևս մեկ մշակութային ցեղասպանություն՝ համակարգված ոչնչացնելով մեր ազգային ժառանգությունը:

Այսօր թուրք երիտասարդները զարմանում են՝ լսելով հայերի մասին, գործնականում չգիտեն նրանց մասին և մերժում են այն միտքը, որ իրենց տատերն ու պապերը մեծ մասամբ ցեղասպան (մարդասպան) են եղել:

Մենք բոլորս գիտենք ասացվածքը. «Ոչ ոք ավելի կույր չէ, քան նա, ով չի ուզում տեսնել», բայց բանն այն չէ, որ նրանք չեն ուզում տեսնել, նրանք կուրացել են: Թուրքական պետությունը ժխտում է իր ստոր անցյալը՝ վախենալով, որ երկինքը կփլուզվի իրենց եւ իրենց սիրելի ազգային հերոս՝ Աթաթուրք Մուստաֆա Քեմալի վրա: Որոշ թուրքեր, տեղյակ լինելով ցեղասպանության մասին, ցինիկաբար պնդում են, որ Աթաթուրքը ճանաչել է Թալեաթին, Էնվերին և մյուս ցեղասպաններին որպես ռազմական հանցագործներ, բայց ձեռքերը լվացել է Պիղատոսի պես, քանի որ նա այլ հարցեր ուներ լուծելու՝ պետք է փողկապը կապեր։

Ես՝ իմ համեստ հարթակից, հրապարակավ հայտարարում եմ՝ պահանջելով, որ թուրքական պետությունը պատասխանատվության ենթարկվի մեր հարազատների դեմ կատարած գործողությունների համար։ Հայերի դեմ իրականացված ցեղասպանությունը չպետք է անպատիժ մնա։ Թուրք ժողովուրդը պետք է վերականգնի իր հիշողությունը և իմանա իր իսկական պատմությունը, և ոչ թե ընդունի այն, ինչն իրեն վաճառեցին Ստամբուլում և Անկարայում։ Նրանք պետք է իմանան, որ Արարատը՝ հայության սուրբ լեռը, իրենց չի պատկանում, ինչպես իրենց չեն պատկանում իրենց ժողովրդի կողմից յուրացված հայկական քաղաքներն ու գավառները։ Նրանք նաև պետք է իմանան, որ Թուրքիան չի տարածվում Ադրբեջանի վրա, և որ Նախիջևանն ու Արցախը (Լեռնային Ղարաբաղ) պատմականորեն պատկանում են հայկական տարագիր հայերին և տարածաշրջանում ավելի քան յոթ հազար տարվա պատմություն ունեցող նրանց օրինական տերերին, և որ խորհրդային «ամենազորությունը» կամայականորեն խոստացել էր դրանք Ադրբեջանին։

Թուրքիան պետք է հիշի, որ իր թանգարաններում ցուցադրված արվեստի գործերը թալանվել են այլ ազգերից, որ իր պալատները կառուցվել են հայերի կողմից, այդ թվում՝ Սուրբ Սոֆիայի տաճարը՝ մզկիթի կերպարանափոխված և չորս մինարեթներով զարդարված, և որ իրենց Եվրոպականացում կոչվածը էժանագին նմանակում է։

Թուրքական պետությունը պետք է հասկանա, որ ռասայական գերակայությունը պարզապես առասպել է, որ առաջնահերթ կրոններ գոյություն չունեն, որ մեկ մարդու սպանությունը հանցագործություն է, իսկ մեկուկես միլիոն մարդու ոչնչացումը սոսկ վիճակագրություն չէ, այլ մեկուկես միլիոն հանցագործություն։ Եվ սա Ցեղասպանություն է, ցեղասպանություն ողջ մարդկության դեմ։

Հարգանքներով ձեզ՝ Ռայմոնդ Ռուպեն Բերբերյան

Գողացված հայրենիքի պոետ

raymond_berberian14@yahoo.com.ar

«Եկեք փոխենք ՊԱՏՄՈՒԹՅՈՒՆԸ…»