1918 թվականի հոկտեմբերի 30-ի Մուդրոսի զինադադարի ստորագրման 104-րդ տարեդարձի շրջանակում 2022 թվականի հոկտեմբերի 30-ին Անտիբի Maison du Combattant-ում տեղի ունեցավ Հայ վետերանների գլխավոր հավաքը։ Ամսաթիվը առավել խորհրդանշական է, քանի որ այս զինադադարի երկարաձգմամբ ստորագրվել է Սեւրի պայմանագիրը, որով օծվում են հայերի իրավունքները իրենց պապենական հողի վրա։
Այն գործում է ANACAS-ի՝ Հայ վետերանների և համախոհների ազգային ասոցիացիայի նախագահ պարոն Վրեժ Աբրահամյանի, AACRFOA-ի՝ Հայազգի վետերանների և դիմադրության մարտիկների ասոցիացիայի նախագահ պարոն Ժան Ղազարոսյանի և Արևմտյան Հայաստանի Ազգային խորհրդի նախագահ պրն. Արմենակ Աբրահամյանի համատեղ նախագահությամբ, ովքեր այս եզակի միջոցառումն անցկացրեցին պատվո դաշտում ընկած հայ վետերանների հիշատակը հարգելու և հավերժացնելու ցանկությամբ։
Գլխավոր հավաքի հրավիրվածների թվում էին նաև Ֆրանսիայի վետերանների և հայկական
ծագումով դիմադրության մարտիկների ազգային ասոցիացիան (Փարիզ)՝ պարոն Անտուան
Բաբդիկյանի նախագահությամբ, ում բացակայությունն արդարացված է, Վալենսիայի Ֆրանսիացի վետերանների հայկական ասոցիացիան՝ (ACFOA) նախագահությամբ պարոն Ժորժ Էրեցյանի, ով ևս բացակա էր, Մարսելի ՝՝Ֆրանսիացի վետերանների և դիմադրության հայկական ծագում ունեցող մարտիկների՝՝ միության՝ Սիմոն Ազիլազյանի նախագահությամբ, ով նույնպես բացակա էր։
Ֆրանսիայում հայ վետերանների գլխավոր հավաքի նպատակն էր ունենալ.
1) Ճշգրիտ պատկերացում մեր միավորումների իրավիճակի մասին և կարողանալ լուծումներ գտնել հայրենասիրական և ոգեկոչման արարողություններին մասնակցելու շրջանակում ու հարգանքի տուրք մատուցել մեր զոհվածներին և մարտիկներին՝ մի խոսքով շարունակել հիշողության պարտքը գալիքի համար։
2) Մեր հայրենակցական միությունների կազմում կարողանալ պաշտոնապես ինտեգրել Արցախի վետերաններին՝ որպես ազատության պաշտպանության գործում մարտիկների հանձնառության իրավահաջորդներ։
3)Ձեւավորել հայրենասիրական ցանց ինչպես Ֆրանսիայում, այնպես էլ առհասարակ
Եվրոպայում՝ շարունակելու մեր հասակակիցների կողմից հիմնված հանձնառությունն ու
գործը։
4) Մարզել մեր ապագա դրոշակակիրներին, որպեսզի պահպանենք մեր ներկայությունը ֆրանսիական տարածքում կատարվող արարողություններին:
5) Արևելյան Լեգեոնից մինչև արցախյան պատերազմ պատվո դաշտում զոհված մեր մարտիկների հիշատակը՝ բարձր տանելով Արևմտյան Հայաստանի և Արևելյան Հայաստանի դրոշները։
Պարոն Ղազարոսյանը հիշեց, թե ինչպես են Արևմտյան Հայաստանի որդիները Ֆրանսիայի կողքին եղել այն բոլոր հակամարտությունների ժամանակ, որոնցով նա զբաղված է եղել ժամանակակից պատմության ընթացքում.
1914-1918 թթ. հայերը ֆրանսիական դրոշի ներքոմեծ թվով իբրև կամավոր զինվորագրվեցին մի քանի ճակատներում՝ մասնավորապես Արևելյան ճակատում (Կիլիկիա):
1939 թվականից մինչև 1945 թվականը հայերը կրկին կամավոր միացան ֆրանսիական բանակին և դիմադրությանը։ Նրանցից ամենահայտնին` Արևմտյան Հայաստանի Ադըյամանցի պարոն Միսակ Մանուշյանը, գնդակահարվեց Մոն Վալերիենում 1944թ.։ Ասոցիացիայի նախկին հիմնադիր նախագահները՝ պարոն Փոլ Հարոնյանը և պարոն Ալբերտ Ջուենբեկջյանը, դիմադրության մարտիկներ են՝ երկուսն էլ Պատվո լեգեոնի շքանշանով պարգևատրված։
Պարոն Վրեժ Աբրահամյանը շնորհակալություն հայտնեց բոլոր քաղաքապետարաններին և դրոշակակիրների միություններին՝ տարբեր հայրենասիրական արարողությունների ժամանակ իրենց գործողությունների համար և ընդգծեց հայ մարտիկների հիշատակը հարգելու և բոլոր հանգամանքներում հավերժացնելու, սատարելու և մասնակցելու և Արեւմտյան Հայաստանի հայության իրավունքների պաշտպանության կարևորությունը։
ANACAS-ի փոխնախագահ և Արևմտյան Հայաստանի արտաքին գործերի նախարար տիկին Լիդիա Մարկոսյանը նշեց, որ հայ ազգի զավակները գիտեն ազատության գինը և այն ձեռք բերելու համար երկու համաշխարհային պատերազմների ընթացքում ընկած 500000 զավակների զոհողությունները, որոնք ազատության և ժողովուրդների ինքնորոշման հավասար իրավունքների պաշտպանության ոգով էր, և նրանք պայքարեցին, որպեսզի այս ժողովուրդներին ազատագրելուց հետո իրենք նույնպես իրականացնեն ազգային տան վերակառուցման մասին իրենց այս իդեալը։
Այսօր գոյատևելու համար Արցախում՝ առաջնագծում, կռվում են իրենց
որդիները։
Տիկին Մարկեսյանը հավելեց, որ Հայաստանի կողքին լինելը նշանակում է աջակցել ավելի քան 100 տարի առաջ ձեռք բերված իրավական փաթեթին, որը սրբադասում էր 1920 թվականի հայկական պետության ճանաչումը, որի իրավահաջորդն է Արևմտյան Հայաստանը։
Արևմտյան Հայաստանի Հանրապետության պաշտպանության փոխնախարար Սուրեն Շահումյանն իր խոսքում պարզաբանեց, որ Հայաստանի վրա ազդող մշտական պատերազմական դրությունը, որքանով էլ որ մարտերը շարունակվում են, դրա անվանման մեջ վետերան բառին փոխարինում է ազատամարտիկը:
Անտիբ քաղաքի քաղաքային խորհրդական պարոն Ժերալդ Լակոստը հիշեցրեց իր դերը Մինսկի խմբի դիվանագիտական առաքելությունում և արժեքների և քաղաքակրթության համար պայքարում Հայաստանին աջակցելու կարևորության մասին։
Արևմտյան Հայաստանի Ազգային Խորհրդի նախագահ Արմենակ Աբրահամյանը բացատրեց, թե հիշողության պարտականությունը ինչ կարևորագույն նշանակություն ունի պետության համար, և որ դրա բացակայության դեպքում պետությունը ոչ կարող է գործել, ոչ էլ գոյություն ունենալ: Պարոն Աբրահամյանն ընդգծեց, որ հիմնարար է հիշել, որ հայերի
առկայությունը մասնակցություն է պետությանը, այդ թվում՝ Ֆրանսիայի պետությանը՝
նրա գործունեությանը և գոյությանը։ Իբրև այս թեմայի զարգացման ընդլայնում, պարոն
Աբրահամյանը բացատրեց, թե ինչպես պետք է արհեստական պետությունը, որն Ադրբեջանն է, պատերազմներ մղի՝ իր ժողովրդին պատմություն ստեղծելու, ինչպես նաև իր զոհվածներին հիշատակելու համար:
Հանդիպումը շարունակվեց Հայաստանին ծառայած անձանց՝ այդ թվում՝ գնդապետ Բեռնար Ջաննինին, Արևմտյան Հայաստանի Հանրապետության պատգամավոր պարոն Ֆահրադ Նազարեթյանին, ԱՀՀ ԱԺ փոխնախագահ պարոն Ռազմիկ Խաչատրյանին, Արեւմտյան Հայաստանի Ստանդարտակիրների նախագահ պարոն Սերժ
Դոնզեյին, Արեւմտյան Հայաստանի Հանրապետության արտաքին գործերի նախարար տիկին Լիդիա Մարկոսյանին շնորհված զինվորական և քաղաքացիական պարգևների հանձնման արարողությամբ։
Քննարկումներից հետո ընդունվեցին հետևյալ որոշումները.
1) Նիսում ստեղծել ANACAS-ի պաշտոնական ներկայացուցչություն.
2)Մարսելում ստեղծել ANACAS-ի պաշտոնական ներկայացուցչություն.
3) ամրապնդել մեր ներկայությունը Փարիզում՝ նախագահ Անտուան Բաբդիկյանի ղեկավարությամբ
4)ամրապնդել Լիոնում արդեն գոյություն ունեցող ANACAS-ի պաշտոնական ներկայացուցչությունը,
5)հնարավորինս արագ արձագանքել Լա Ռոշելի, Բեզիեի, Գրենոբլի և Ստրասբուրգի անդամների խնդրանքներին՝ ձեռնարկվելիք գործողությունների վերաբերյալ:
6) կանգնել Արևելյան Հայաստանի և Արցախի շտապ օգնության ուսումնական կառույցների կողքին։
Հանդիպումն ավարտվեց գլխավոր հավաքի մասնակիցների բողոքների հավաքագրմամբ և դրանց առնչվող հետագա գործողությունների հեռանկարով:


