Արեւմտյան Հայաստանի Հանրապետության արտաքին գործերի նախարար տիկին Լիդիա Մարկոսյանի ելույթը

Հայր Գուսան Ալջանյան

Արևմտյան Հայաստանի նախագահ Հարգելի պարոն Արմենակ Աբրահամյան

Հարգելի գլխավոր հյուպատոս Վարդան Սիրմաքեշ,

Արեւմտյան Հայաստանի խորհրդարանի պատգամավորներ, տիկնայք եւ պարոնայք

Սիրելի հայրենակիցներ և բարեկամներ.

Մենք հավաքվել ենք այս ոգեկոչման արարողությանը Ժնևում ՝ ի հիշատակ Հայերի դեմ իրականացված ցեղասպանության երկու միլիոն զոհերի, որը  կատարվել է  իրար հաջորդող երեք թուրքական կառավարությունների կողմից:

Այս հիշողությունն առավել արդիական է, քանի որ հայ ազգի բնաջնջման ծրագիրը, որը սկիզբ է առել 1894 թվականին և իր գագաթնակետին հասնելով 30 տարվա ընթացքում մինչև 1923 թվականը, երբեք չի դադարել և շարունակվում է հաջորդական փուլերով:

Ահա թե ինչպես է պլանավորվում հայերի իրենց բնիկ տարածքում հայ բնակչության բնաջնջումը։

2020 թվականին Արցախում հայ բնակչության դեմ թուրք-ադրբեջանական զինված ուժերի սանձազերծած ագրեսիվ պատերազմի հետևանքով զոհվել է 5000 մարդ, վիրավորվել ՝ 10000-ը ։ 

Այսօր մենք բուն Արևելյան Հայաստանի Հանրապետության տարածք ներխուժումների ականատեսն ենք, որտեղ թուրք-ադրբեջանական զինված ուժերը ներկայումս տեղակայված և վերահսկում են տարածքի ռազմավարական շրջանները:

Մենք ականատես ենք նաեւ 120.000 արցախահայության խեղդամահությանը, որոնք հայտնվել են շրջափակման մեջ եւ չեն կարողանում իրենց կենսական կարիքների համար օգտագործել Արեւելյան Հայաստանի Հանրապետության հետ կապողճանապարհային կապերը:

Ես ուզում եմ հարգանքի տուրք մատուցել Ռոն-Ալպերի տարածաշրջանի նախագահ պարոն Լորան Վոկիերի խիզախությանը, ով այցելել է այս վայրը և ով համարձակորեն դատապարտել է շարունակվող հումանիտար իրավիճակը ՝ կոչ անելով Ֆրանսիային և Եվրոպային գործել:

Ուզում եմ հիշեցնել, որ Ֆրանսիան իր նշանավոր անձանց նվիրվածության շնորհիվ մշտապես եղել է հայերի  կողքին ։

Բայց մենք բախվեցինք խորը թյուրիմացության հետ, երբ պարոն Էմանուել Մակրոնը 2018 թվականի հունիսի 24-ի շրջաբերականով որոշեց չեղյալ հայտարարել  Ֆրանսիայի և Արցախի քաղաքների միջև կնքված Բարեկամության խարտիաները:Նա որպես պատճառ նշեց ,որ տեղական իշխանությունները չեն կարող որևէ կերպ կապվել օտարերկրյա տեղական իշխանությունների հետ, որոնք ստեղծված են Ֆրանսիայի կողմից չճանաչված ինստիտուցիոնալ շրջանակներում:

Սակայն Ֆրանսիան 1920 թվականին ճանաչեց Հայաստանը, որի մեջ մտնում էր Արցախը։

Վարչական տրիբունալի կողմից այդ խարտիաների չեղարկումը չափազանց լուրջ է, քանի որ այդ շրջաբերականը փաստացի դարձել է Ադրբեջանին  ուղարկված ազդանշան, որն իբր անհիմն իրավական կանաչ լույս է տալիս նրան ագրեսիվ պատերազմ սկսելու համար:

Այսօր ես ուզում եմ ասել Ֆրանսիայի քաղաքապետերին, ովքեր դեմ էին այս շրջաբերականին, որ դուք ճիշտ էիք դեմ արտահայտվելիս, քանի որ ազգային ճանաչումը և միջազգային իրավունքը ձեր կողմն են:

Ես ուզում եմ հարգանքի տուրք մատուցել պարոն Ժան-Պոլ Բրետի քաջությանը, ով դեմ է արտահայտվել 2015 թվականին Վիլերբան քաղաքների և Շուշիի միջև ստորագրված խարտիայի չեղարկմանը, որի քաղաքապետն էր ինքը , ով արտաքին գործերի նախարար Պարոն Լե Դրիանին ուղղված նամակում հաստատել է, որ բոլոր ժամանակներում դա եղել է Բարեկամություն որը ժողովուրդների մերձեցման շնորհիվ թույլ տվեց Ֆրանսիային Մեծ մարտեր մղել մարդու իրավունքների համար և միջազգային ասպարեզում պարտադրել իր կանոնները, և  որ քաղաքապետներին, ինչպես նաև նրանց քաղաքային խորհուրդներին տրված արգելքը և դատարաններին դիմելը խախտեցին նուրբ հավասարակշռության ավանդույթը”:

1920թ.Շուշիում տեղի ունեցած զանգվածային ջարդերից հետո Ադրբեջանն այսօր շարունակում է Շահումյանի , Քարվաճառի, Քաշաթաղի, Ղափանի շրջաններում հայ բնակչության էթնիկ զտման քաղաքականությունը և նախատեսում է շարունակել մարդկության դեմ իր հանցագործությունները Սյունիքի հայ բնակչության նկատմամբ:

Այս հանցավոր ուժերի բարբարոսությունն այժմ իրականություն է դարձել Եվրոպայի դարպասների մոտ ։Այս  իրականության պատճառն այն է , որ Հայերի դեմ իրականացված ցեղասպանությունը ոչ միայն որևէ հատուցում չի ստացել, այլև հենց այն փաստի պատճառով, որ Թուրքիայի և Ադրբեջանի հանցավոր սուբյեկտները երբեք պատասխանատվության չենթարկվեցին։

“Սրի մնացորդներ” — սա է լկտի որակումը, որն օգտագործվում է պարոն Էրդողանի կողմից Հայերի դեմ իրականացված ցեղասպանությունը վերապրածներին և նրանց  ժառանգներին անվանելու համար  և այս տերմինաբանությամբ  նա հաստատում է  ոչ միայն ցեղասպանության իրողությունը, այլև վերապրածների նկատմամբ ցեղասպանության մտադրությունը:

Մենք վերապրածներս ,  լի են վճռականությամբ ոչ միայն հասնելու  հայ ազգի բոլոր իրավունքների պահպանմանը, այլև հասնելու ճշմարտության և արդարության, առանց որոնց անհնար է խաղաղությունը:

Շնորհակալություն

Հայ վետերանների և համակիրների ազգային ասոցիացիայի փոխնախագահ

Արեւմտյան Հայաստանի Հանրապետության արտաքին գործերի նախարար

Լիդիա Մարկոսյան