“Արմենիա”  Մշակութային Միությունը ուրբաթ oրը, Մայիս 26-ին, Բուր-լե-Վալանսի (Դրօմ) Ժան Մուլեն սրահում մի քանի տասնյակ հոգանոց լսարանի առջև հանդես եկավ   “Հայերը անցյալի ժողովուրդ են, թե ապագայի ” թեմայով բանախոսությամբ ներկա էին։

Ներկա էին  Բուրգ-լե-Վալանսից ներկայացուցիչներ ընտրված Վիլֆրիդ Փայլն ու Ժորժ Իշասյանը։ Արևմտյան Հայաստանի նախագահ Արմենակ Աբրահամյանը ու Արևմտյան Արտաքին գործերի նախարար Լիդիա Մարկոսյանը, Հայ Յեղափոխական Դաշնակցություն-ի Վալենսիայի մասնաճյուղի ղեկավարներից Արա Նուրյանը, Քրիստափոր Միքայելյանը, Ժորժ Էրեցյանը, Ալեն Էվքսուզյանը և Սարգիս Ջամալորդզյանը, հայկական ասոցիացիաների անդամներ, “Արմենիայի” փոխնախագահ և Իդջե-Վալ-ի նախագահ Խոսրով Իլիոզերը, ով գտնվում էր  Մալաթիայում`  Արևմտյան Հայաստանում ։

Գրիգոր Ամիրզայանը նշեց.  ” Հայերը պատմություն ունեցող  ժողովուրդ են։ Հնում հայերը մեծ ազգ էին և  կազմում էին աշխարհի բնակչության հաշվով շուրջ 5 միլիոն մարդ որի քանակը քրիստոնեության ծագման պահին կազմում էր ընդամենը մոտ 200 միլիոն մարդ: 

Եթե այս հնագույն դարաշրջանից շատերը ծանոթ են Տիգրան Մեծի հայկական կայսրությանը մ.թ. ա. 1-ին դարում, երբ Հայաստանն իր զարգացման գագաթնակետին երեք-չորս անգամ մեծ էր Ֆրանսիայից ՝ տարածվելով Միջերկրական ծովից մինչև Սև և Կասպից ծովեր, ապա այդ հայկական կայսրությունից առաջ Հայաստանը  մեծ կայսրություն էր: 

Մ.թ. ա. 190 և 160 թվականներին Հայաստանը Արտաշես Ա թագավորի օրոք արդեն ընդարձակ երկիր էր Մեծ Հայքի, Փոքր Հայքի, Ծոփքի և Կոմմագենեի ՝ հայկական չորս թագավորությունների հետ, որոնք տարածքով գերազանցում էին ժամանակակից Ֆրանսիային ։

Բայց հռոմեացիների, պարսիկների, արաբների, մոնղոլների և սելջուկ թուրքերի արշավանքներին ենթարկված Հայաստանը դարերի ընթացքում փոքրացել է չափերով ։ Ներխուժման ենթարկված, բայց այդպես էլ ամբողջությամբ չհանձնված  Հայաստանը, որը 301 թվականին դարձավ աշխարհի առաջին քրիստոնյա պետությունը, կարողացավ պահպանել  իր անկախությունը:

Եվ նույնիսկ 1064 թվականին հայկական վերջին պետության կորստով և  մայրաքաղաք Անիի անկմամբ, հայերը Կիլիկիայում ՝ Միջերկրական ծովի արևելյան ափին, ստեղծեցին Փոքր Հայքի թագավորությունը 1080-1375 թվականներին։ Փոքր Հայքի վերջին թագավոր Լեվոն 6 Լուսինյանը թաղված է այսօր Սեն Դենի բազիլիկում ։

Բայց Թուրքիայի կողմից 1915-1923 թվականներին տեղի ունեցած ներխուժումներից, բռնի տեղահանումներից, զանգվածային սպանություններից և Հայերի հանդեպ իրականացված ցեղասպանությունից հետո, արդյոք հայերը, որոնք գրեթե անհետացել են, և որոնց երկու երրորդը զոհվել են, ապագա ունեցող ժողովուրդ են:

8000-ամյա պատմություն ունեցող հայերի պատմությունը վկայում է այս ժողովրդի տոկունության մասին, որը միշտ հարձակման է ենթարկվել, բայց միշտ կանգնել է անսասան և իբրև ամուր ժողովուրդ:

Եվ նույնիսկ, եթե երկրորդ ցեղասպանության ուրվականը, կամ առաջինի շարունակությունը, շարունակում է հետապնդել Հայաստանին և Արցախին թուրք — ադրբեջանական ախորժակների առջև, հայ ժողովուրդը  այնուամենայնիվ ունի կենսունակության և կյանքի նկատմամբ հետաքրքրության համար անհրաժեշտ ռեսուրսներ:

Այս պայմաններում հայերը, որոնք պատմության մեջ մեծ անուններ են թողել բոլոր ոլորտներում ՝ գիտությունից մինչեւ կինո, երգից մինչեւ գրականություն, զինվորական ծառայությունից մինչեւ արդարադատություն՝ Ֆրանսիայում, Հայաստանում եւ մնացած աշխարհում, որտեղ նրանց թիվը գրեթե 12 միլիոն է, նույնպես կարծես ապագային են նայում՝  լինելով պատմության, բայց նաև ապագայի ժողովուրդ:

Հայաստանն իսկապես ապագայի ժողովուրդ է, որը մարդկությանը մեծ անուններ է տվել։ Երաժշտությունից ` Շառլ Ազնավուր և Շեր, Քիմ Քարդաշյան ՝ շոու բիզնես, Անրի Վերնոյ և Ռուբեն Մամուլյան ՝ կինո, Վիկտոր Համբարձումյան ՝ աստղաֆիզիկա, տիեզերագնաց Ջեյմս Բաղյան, Մարշալ Բաղրամյանից մինչև Միսակ Մանուշյան ՝ նացիզմին դիմադրելու համար, ակադեմիկոս- գրող  Անրի Տրուայայից մինչև նկարիչներ Այվազովսկի և Արշիլ Գորկի: Համաշխարհային քաղաքակրթության պատմության մեջ կան հարյուրավոր հռչակավոր հայեր, ովքեր ապացուցում են  որ հայերը  եվ անցյալի  եվ  ապագայի ժողովուրդ են ։

Հայաստանի աճը բարձր տեխնոլոգիական եւ թվային ոլորտներում, որոնք կազմում են հայկական տնտեսության զգալի մասը, այդ կենսունակության եւ հայ ազգի ապագայի ապացույցն է”:

“Հայերն անցյալի ժողովուրդ են, թե ապագայի ժողովուրդ” հարցին պատասխանելով, ելույթ ունեցան  Արմենակ Աբրահամյանը, Լիդիա Մարկոսյանը, Սարգիս Ժամակորձյանը, Ժորժ Իշասյանը, Արա Նուրյանը, Սիմոն Մելքոնյանը, Ալեն Էուկսուզյանը: Շատ իրատեսական ելույթներ, որոնք ցույց են տալիս ինչպես հարուստ անցյալ, այնպես էլ   ապագա ունեցող հայ ժողովրդի տոկունությունը, նույնիսկ եթե Հայաստանի ու Արցախի գլխին “մութ ամպեր” են կախված, հատկապես 2020 թվականի աշնանային 44-օրյա պատերազմից հետո: Երեկոյի վերջում մի քանի ներկաների բաժանվեցին Արևմտյան Հայաստանի հայերի ինքնության վկայականներ:

Գրիգոր Ամիրզայան