Aralık ayı, Batı Ermenistan’ın Dersim Alevi-Arevilerinin en kutsal aydır. Çünkü Gağan ayıdır. İnançlarını, ‘Reya Haq’ yani Hak Yol olarak niteleyen Dersim Alevi-Arevılerine göre, Aralık ayı bu inancın 10’uncu ayıdır. Aralık ayının üçüncü haftasında başlar ve Ocak ayının ilk haftasına kadar sürebilir.

Dersim Arevilerinin inancına göre, Gağan ayının ilk günü kış mevsimine de girilen gündür.

Gağan ayında, salı gününden başlayıp üç günlük oruç tutulur. Orucun amacı; çetin geçecek kış aylarının can ve mal kaybına sebep olmaması için yapılan niyaz etmektir.  Bu süre içinde insanlar mümkün olduğunca gönül kırmamaya gayret ederler.

Arınmak ve temizlik Gağan’ın en önemli sembollerindendir. Yılın son gününün haşlanmış buğdayı eve, ahıra ve su kaynaklarına serpilir.  Hane halkına yemesi için verilir. Ayrıca çeşmeden alınan su, yeni yılın ilk günü, evin iç ve dış mekânlarına ve ahıra serpiştirilir. Aralık ayının son haftasında Gağan orucunun bitiminde evin hanımı önemli bir ritüel gerçekleştirir. Sabahın erken saatinde çeşmede ya da yakın bir su kaynağından aldığı bir tas suyu bazen sade ve bazen de tuzla karıştırarak evin her tarafına, hayvanların bulunduğu ahıra elleriyle, dualar eşliğinde serper. Bu ritüelle, evin bolluk-bereketli bir tarımsal yıl geçirmesi, hanenin kem gözlerden-nazardan korunması dilenir.

“Batı Ermenistan İnançlar Birliğidir”