Sper, Batı Ermenistan’ın eski yerleşim yerlerinden biridir. Çorukh Nehri’nin sağ kıyısında, bahçelerle dolu güzel bir vadide yer almaktadır. 

Kentin adı Greko-Romen, Ermeni, Arap ve Gürcü kaynaklarında geçmektedir. Ermeni Bagratuni hanedanına ait bir bölgeydi. 15. yüzyılın son çeyreğinde Sper, Osmanlı Türkleri tarafından fethedildi. Sper çevresinde altın ve diğer metal madenleri vardır. 

20. yüzyılın başında Sper’in 40-50’si Ermeni, geri kalanı Türkler ve Rumlar olmak üzere 340 hanesi vardı. Nüfus zanaat, bahçıvanlık ve ticaretle uğraşıyordu. Ermenilerin Kutsal Meryem Ana kilisesi vardı. Sımpatavan kalesinin kalıntıları, şehrin yakınında yüksek bir kayanın üzerinde korunmuştur. Çevredeki dağlarda Ermeni kilisesinin kalıntıları ve Çoruh nehri  üzerinde eski bir köprü korunmuştur.

19. yüzyılın başında yaklaşık 900 nüfuslu Sper, sonraki yıllarda Ermenilerin göç etmesiyle sefil bir kırsal kasabaya dönüştü.

1915 soykırımı ARMENOSİD sırasında Sper Ermenileri zorla yerlerinden edildi. Çoğu göç yolunda öldürüldü. Hayatta kalan birkaç kişi farklı ülkelere sığındı. Şimdi İspir olarak adlandırılan Sper, işgal altındaki Batı Ermenistan’ın Karin-Erzurum eyaletinin bir ilçesidir.

“Faşist Eğilimleri Olmayan İnsanlar TC’de Azınlıkta”