Gregoryen kitabına göre 15 Şubat, Ermeni Kutsal Takviminin Hrotits ayının Hrant gününde kutlanacak olan Ermeni Kutsal Trndez bayramına yaklaşıyoruz.
Trndez, Ermeni “Haykyan” kutsal öğretisine göre, dört yardımcı bayramdan biridir ve doğanın dört unsurundan birini, yani ateşi simgeliyor. Atalarımızın hikmetine göre trndez ateşi ile kışın bahara geçiş yapmasına, yani Areg ayının Areg günü olan Ermeni Yeni Yıl-Paskalyasına (21 Mart) geçmeye yardımcı oluyoruz.
Ve Ermeni ruhani geleneğine göre, trndez sırasında yer ve gök öpüşür. Bu, aşıkların ve yeni evlilerin sembolik bayramı olarak kabul edildi, yüzyıllar sonra Batı aynı günü Sevgililer Günü olarak adlandırdı ve böylece Ermeni bayram günü unutuldu.
Geleneğe göre kaynana yeni gelini ateşe gösterip ateşin üzerinden atlayarak onu arındırır ve anneliğe hazırlar, aşıklar birlikte ateşin üzerinden atlayarak aşklarını arındırır ve kutsarlar.
Kutsal geleneğe göre, Trndez bayramından sonra Ermeni Perhizi başlar, 36 gün sürer ve Areg ayının Areg Günü olan Yeni Yıl-Paskalya’da (21 Mart) sona erer.
Kutsal geleneğe göre, oruç ciddi bir gıda kısıtlamasıdır, genellikle sabaha yemek vakti, öğleden sonra sınırlı miktarda yemek yemelidir. En azından oruç sırasında hayvansal gıdalardan kaçınmaya çalışıyoruz.
Ermeni takvimine göre, oruç döneminin son beş günü fazladan gün sayılır ve ruhani şahsiyetler için çok önemlidir: perhiz zorlaşıyor. Yiyecek olarak sadece su veya en fazla sebze suyu alınır, böylece beden ve buna paralel olan ruh arındırılarak Ermeni Yeni Yıl-Paskalya’yı kutlamaya hazır olur. Trndez’in sembolik rengi sarıdır, gıda olarak çeşitli meyvelerden yapılan yemekler hazırlanır.
Haykyan Kutsal Öğreti’ye göre Trndez’in ana sponsorları Görkemli Mihr ve Ejderha Vahagn Ditsler’dir. Sihirli Geleneğe göre bayramın diğer sponsorları Mogları destekleyen Bilge Tir Dits ve Astğik, Nane ve Sandaramet Tanrıçalarıdır. Bunlar, Trndez sırasında yapılan ritüelleri sürecinde Moglara yardım ediyorlar.
Bayramın kutsal ateşi Kurmlar tarafından Mehyanlarda yanan Atruşan’ın sonsuz ateşinden getirilir ve burada Rahipler tarafından yakılır ve ritüeller sonucunda ateş büyülü hale gelir. Bayram sonunda katılımcılar aynı ateşi evlerine götürürler, eski zamanlarda tandırlar o ateşle yakılırdı, bugün mumlarla.
Mehekan ayının Mihr gününde kış gündönümünde (23 Aralık’ta) yeni doğan Güneş Trndez zamanında 54 günlük olur. Trndez bayramında havai fişeklerle destekliyoruz, ve böylece Güneşin 90 gün olacağı, gündüzün kazanmaya başlayacağı, geceden daha uzayacağı muzaffer bir bahara geçişi destekliyoruz.
Trndez ve sonraki oruç, kendini arınmanın yeni hedeflerine hazırlamak için en iyi zamanıdır. Geçen yıl yaptıklarınızı ve yapmadıklarınızı bir düşünün, dersler alın, kendinize yeni hedefler belirleyin, Trndez’in kutsal ateşinin üzerinden atlayın, kendinizi temizleyin, böylece Yeni Yıl-Paskalya’yı Güneş’le birlikte kazanabilirsiniz. Yani, Güneşin ortağı olan AREVORTİ olacaksınız.
Trndez’den Yeni Yıl-Paskalya’ya kadar yatan dönem, kendini tanıma ve kendini yeniden yaratma dönemi olarak kabul edilir ve Ermeni “BAGAR” yaratıcı bayramlardan sonuncusunun o dönemde olması tesadüf değil: ERMENİ ADAM’ın yaratılış günü, Hrotits ayının Vahagn günüde (12 Mart), ateşin alevinden alevlenmiş sakallı (erkeklere ait), ateşli bir tacı olan (dişilere ait) ve çift güneşli gözlü (tam insan) olarak sarışın bir çocuk doğdu.
Hepinizi Kutsal Trndez Bayramı vesilesiyle şimdiden tebrik ediyor, hepimize Ermeni Yeni Yılı olan Areg ayının Areg Günü’nü (21 Mart) kutlayana kadar, kendinizi tanıma, arınma, muzaffer bir dönem diliyorum.
Trndez isminin etimolojisi ATR IND DEZ yani yığındaki ateştir. ATR, Ermeni Öğretilerimize göre dört ateş türünden biridir. ATR, cennetin ateşi ve gökyüzüne yayılan, kötüleri yok eden yıldırımdır. ATRushan adı buradan geliyor …
Kurm Harut Arakelyan
Trndez isminin etimolojisi: ATR IND DEZ, yani ateş kuru ot yığınında. ATR, Ermeni Öğretilerimize göre ateşin dört türünden biridir. ATR, cennetin ateşi ve gökyüzüne yayılan, kötüleri yok eden yıldırımdır. ATRuşan adı buradan geliyor …
Kurm Harut Arakelyan
Not: Kilisenin ve diğer birçoklarının Trndez’i 13 Şubat akşamı başlattığını belirtmeme izin verin, çünkü onlar, ayı görünmeden önce başladığı Yahudi ay takvimi tarafından yönlendiriliyorlar, bu nedenle takvimlerinde zaman artık 14 Şubat’tır ve Arevordi-Güneş Çocuklarımız için Gün, ışığın doğduğu zaman Seher ile başlar.