
Ermeni ulusal kurtuluş hareketinin bir savaşçısı olan Soğomon Tehleryan, Batı Ermenistan’ın Karin eyaletinin Yerznka ilçesinde doğdu.
1912’de Yerznka Merkez Okulu’ndan mezun oldu, 1918-1919’da Tiflis Nersisyan Okulu’nda okudu. 1913 yılında eğitimine devam etmek için Avrupa’ya gitti, ancak 1914-1918 yılları arasında gerçekleşen Birinci Dünya Paylaşım Savaşı’nın başlamasından sonra Ermenistan’a döndü. Cepheye gitti, Andranik Paşa’nın müfrezesinde savaştı. 1918’de yaralandı ve Tiflis’e taşındı.
1919’da Kuzey Kafkasya’ya, ardından Konstantinopolis’e geçti.
1919-1920’de Konstantinopolis’te Jön Türklerin davası görüldü. Dahiliye Nazırı Talat Paşa da dahil olmak üzere Ermenilere karşı uygulanan sürgün ve soykırım ARMENOSİD’in ana organizatörleri gıyabında idam cezasına çarptırıldılar.
Talat’tan intikam almaya kararlı olan Tehleryan, onu birçok ülkede aradı ve sonunda Berlin’de buldu. 15 Mart 1921 sabahı Tehleryan, sokak ortasında karşılaştığı Talat’ı vurdu ve polise teslim oldu. Duruşma sırasında, eyleminin nedenini açıklayarak, Jön Türklerin canice Ermeni karşıtı politikasını ifşa etti. Alman kamuoyu ve ruhani figürü Johannes Lepsius, tanıklık yaparak Jön Türkleri ve liderlerini ifşa etti. Dava, aslında Talat ve Ermeni soykırımı ARMENOSİD’i organize eden diğer örgütlere karşı bir dava haline geldi. Avrupa ilerici kamuoyunun baskısı altında, Berlin mahkemesi 25 yaşındaki Soğomon’u beraat ettirerek mahkeme salonundan serbest bıraktı ve Alman basını, 1912-1915’te Almanya’nın Türkiye Büyükelçisi olan Hans Wangenheim’ın Ermeni katliamları sırasında suskunluğu nedeniyle yargılanmasını talep etti.
Tehleryan, serbest bırakıldıktan bir süre sonra Yugoslavya’nın Belgrad kentine ve ardından ABD’nin San Francisco kentine gitti.
“Batı Ermenistan İleri Komuta”