Artsakh Cumhuriyeti’ndeki Gandzasar Manastır kompleksinin Surp Hovhannes Mkrtiç kilisesi ve avlusu, 1216-1238 yıllarında Calalyan prensleri tarafından Khaçen nehri kıyısındaki yüksek bir tepe üzerine inşa edildi. Tarihsel gerçekler, Gandzasar’ın tarihinin Hovhannes Mkrtiç kilisesinin yapımından daha eski olduğunu göstermektedir. Manastır kompleksinin yapıları üzerine, çoğu Ortaçağ sanatının örnekleri olan yaklaşık iki yüz yazıt oyulmuştur. 

Eskiden Artsakh vilayetinin Mets Arank ilçesinde, Martakert bölgesinin Vank köyü yakınlarında bulunan Gandzasar manastır kompleksi, Ermeni mimarisinin dahiyane düşünce ve işçiliğinin canlı örneklerinden biridir. 13. yüzyılın ilk yarısı, büyük ihtimalle Khaçen’in bağımsız gücünün yükseliş dönemiydi.

Artsakh’ta Ermeni sanat mirasının altın fonuna giren seçkin sanat eserleri o dönemde yaratıldı. Gandzasar, Ermenice, “hazine dağı” anlamına gelir. Manastır 12. yüzyılda kuruldu. Manastır, Hasan-Calalyan şehzadelerinin çabaları sayesinde manevi bir merkez olma özelliğini korumuştur.

Manastır, ruhani liderlerin yetiştirildiği, el yazmalarının yaratıldığı ve korunduğu bir okula ev sahipliği yapıyordu. 2008 yılında Artsakh’ta 687 çiftin evlendiği “büyük bir düğün” gerçekleşti. Surp Ghazançetsots Katedrali’nde 550, Gandzasar Manastırı’nda 137 çift evlendi.

“TC’de İnsanlar Yağmur Yağsa Yüzerler, Rüzgar Esse Uçarlar”