Yeğişa Arakyal Manastırı, Artsakh’ın Martakert bölgesinde, Mrav Dağı’nın yamacında yer almaktadır. Kompleks, ulaşılması zor bir konuma sahip: yolu ormanın içinden geçiyor. Manastır kuzey, batı ve doğudan surlarla çevrili ve güneyden derin bir vadi doğal bariyer oluşturuyor.

Kompleksin iki kapısı vardır: Ana kapısı kemerli ve duvarın güneybatı köşesinde yer alır,

kemeri, açıklığın her iki yanındaki profilli çıkıntıların üzerine “oturur”. Diğer kapı doğu surun kuzey köşesindendir. Manastır, “Crvştik” adı altında Movses Կաղանկատվացի’nin Kakhankatvatsi’nin hikayesinde geçmektedir. Tarihçiye göre, havari Thaddeus’un öğrencisi Yeğişa’nın kalıntıları burada gömülmüş ve bundan sonra manastıra “Havari Yeğişa” adı verilmiştir.

Tarihçiye göre, “Surp Yeğişa’nın görünümünde bulunan kalıntıları… şimdi Crvştik olarak adlandırılan Nersmihr kutsal cemaatine nakledildi… Aradan uzun zaman geçtikten sonra  Ağvank’ın dindar Kralı Vaçagan, Yeğişa’nın şehit olduğu yere bir anıt dikti. Manastırın “Crvştik” adını, kompleksin güney tarafındaki derin vadide yukarıdan düşen şelaleden almış olması muhtemeldir. Geleneğe göre, manastırın inşasının temeli dindar kral Vaçaga’nın adıyla bağlıdır.

“Asalaklar Çetesi TC’yi Esir Almış Durumda”