
Artsakh’ın kültürel mirasını izleyen monumentwatch.org web sitesi şöyle yazıyor:
“18 Mart 2023’te Azerbaycan Cumhurbaşkanı Martakert bölgesinin işgal altındaki Taliş köyünde Azeriler tarafından 20 ailenin yeniden yerleştirildiğini duyurdu. Aliyev’in konuşmasındaki Ermenilere yönelik tehditleri bir yana, Taliş köyünün Bakü yetkililerince yeniden iskan edilmesinin 9 Kasım’da imzalanan üçlü deklarasyon hükümlerine aykırı olduğu gerçeğini bir yana bırakarak bir görüntüye dikkat çekmek isteriz. Yayımlanan resimlerde, köye giden ana yol üzerinde evlerin yanında, Bakü yetkilileri tarafından işgal edilen diğer yerleşim yerlerinin örneklerine bakarak, muhtemelen bayrak dikme meydanının inşa edildiği görülmektedir. Uydu hava fotoğraflarını mevcut görüntü ile karşılaştırarak eski bir konutun yerine yapıldığını söyleyebiliriz. Taliş, çok katmanlı bir Ermeni kültürüne sahip yerli bir Ermeni yerleşimidir. Burada Glkho veya Horeka manastırı, Melik Beglaryanların kalesi ve sarayları, Surp Astvatsatsin ve Surp Amenapırkiç kiliseleri bulunuyor. Köyün sözde “yeniden inşası” sonucunda yıkılan evler, etnosidin tek tezahürü değildir. 44 günlük savaştan sonra internette ortaya çıkan birçok video ve fotoğrafı karşılaştırarak, Azerbaycanlıların “Dirilmiş Taliş” anıtını ve köy meydanını, birçok anıt ve haçkarla birlikte yok ettiğini zaten doğruladık.
Lemkin Soykırımı Önleme Enstitüsü, uluslararası bağımsız bir sivil toplum kuruluşu olarak, savaştan sonra Azerbaycan’a 5 kırmızı bayrak uyarısı yaptı ve eylemlerini soykırım olarak nitelendirdi. Artsakh’ın tarihi Talış Ermeni yerleşimi pahasına yeni bir Azerbaycan yerleşiminin oluşturulması, amacı Ermeni izini yok etmek olan kültürel bir soykırımdır.
Tarihi Taliş’in Azerbaycan’ın bir parçası olarak ilan edilmesi, 1994’te Japonya’da Kabul Edilen Kültürel Mirasın Özgünlüğüne İlişkin Nara Belgesin’e göre, bölgenin kültürel kimliği, tarihselliği, özgünlüğü ve bütünlüğüne ilişkin temel ilkeleri açıkça ihlal etmektedir.”
Batı Ermenistan hükümeti, herhangi bir kuruluş tarafından yürütülen izlemeyi memnuniyetle karşılıyor, çünkü bu, çabalarımızı güçlendiriyor ve uluslararası yapıları uyanık olmaya zorluyor ve Bakü makamlarını uluslararası kuruluşlar tarafından kabul edilen ve bunlara katılan normların hükümlerine uymaya zorluyor. Bu hükümlerin yerine getirilmemesinin adli işlemlerle düzenlendiğini de ayrıca hatırlatalım.
“Batı Ermenistan Türk Faşistlerine Karşı Cephe Savaşında”