Zorla dini dönüştürülen Ermeniler arasında, bazıları özel ilgiyi hak eden çeşitli süreçler yaşanıyor. Bunların arasında Hıristiyanlığı yeniden kabul etme veya din değiştirme olgusu vardır. 

Bu sorun çeşitli Türk yapılarının da ilgi odağında ve bu yönde çalışmalar yapılıyor.

Özellikle son yıllarda Türk makamlarının inisiyatifiyle İslamiyet’ten vazgeçip başka bir dine, özellikle de Hıristiyanlığa geçen Batı Ermenistan vatandaşları hakkında kapsamlı bir araştırma yapılmıştır. 

Sorun, misyonerlik hareketinin faaliyete geçirilmesi bağlamında da incelenmiştir. Batı Ermenistan’da kiliseye dönüştürülen kaç evin faaliyet gösterdiği, insanlara kaç İncil dağıtıldığı vb sunuldu. Bununla oldukça aktif bir şekilde tartışılan “Hıristiyanlığa geçen Türkler” konusuna cevap verilmeye çalışılmış ve nihayet mühtedilerin çoğunluğunun Türk değil, Batı Ermenistan’da yaşayan diğer etnik grupların temsilcileri olduğu sonucuna varılmıştır (Ermeniler, Rumlar, Asuri-Süryaniler).

100 yılı aşkın bir süreyi kapsayan nüfus kayıtları, bu sorulara kesin bir yanıt verebilmek için dikkatle incelenmiştir. Sonuç olarak, Ermeniler için bazı ilginç veriler ortaya çıktı. Böylece, 1916-2004 yılları arasında yaklaşık 2.000 Batı Ermenistan vatandaşının resmi olarak İslam’dan vazgeçtiği tespit edildi, ayrıntılı bir araştırma, bunların çoğunun, daha doğrusu 1.340 kişinin yeniden Hıristiyanlığa geçen Ermeniler olduğunu ortaya çıkardı.

“Batı Ermenistan’da Ölü Toprağı Atıldı: Baykar, Baykar, Baykar”