Ermeni Kutsal Takviminin Ahekan Ayının Lusnak-Ay günü, koruyucusu Anahit Ditsamayr-yani Ana Tanrıçası olan 13 Mayıs’ta Ana Doğa’nın bayramı, Areg ayının Areg günü olan Yeni Yıl-Paskalya Günü’nden yani 21 Mart’tan 54 gün sonra, yılın ilk bayramı Tsaghkazard kutlanır.

Tsağkazard,  Ana Doğa’nın uyanışı ve sabit güneş bayramıdır. Seher vaktinden önce gece yarısında Başak takımyıldızı gökyüzünün tepesinde belirir, aynı zamanda Anahit Ditsamayr-Ana Tanrıçanın da sembolü olan Hask takımyıldızı olarak da bilinir, bu nedenle bayram kadınlara özgüdür.

Rivayete göre bayram arifesinde kızlar sabahleyin kovalarla yedi pınardan yedi avuç su, yedi çeşit çiçek, yedi ağaç yaprağı ve yedi dereden taş toplarlar. Ve gece yarısı kovaları tarlada ya da daha sonra evin çatısında, açık havada, yıldızların altına bırakırlardı ve böylece gökyüzünden ay ve yıldızlar sihirli güçlerini suya aktarırdı.

Kızlar sabah o sudan bir yudum içip kalan kısmı kapı önüne döküyor ve şanslarını denemek için bir sürahiye dolduruyordu. Herkes kendine ait bir nesne atıyordu suyun içine, sonra kura çekiyor, sürahiden rastgele bir nesne çıkarıyordu ve kimin eşyası çıktıysa okunan yazı onun geleceğini gerçekleştirirdi. 

Gün boyunca evler çiçeklerle süslenirdi, kızlar çiçeklerden yapılmış taç takardı ve çiçeklerle süslü Anahit Ditsamayr-Ana Tanrıça’nın heykeli ellerinde sokaklarda dolaşırlardı.

Tsağkazard bayramı, Anahit Ditsamayr-Ana Tanrıça’nın ve Astğik Ditsuhi-Tanrıça’nın  tapınaklarında büyük bir ihtişam, ulusal şarkı ve danslarla kutlanıyordu.

Kurm Harut Arakelyan

“Batı Ermenistan Değerler Toplamıdır”