
Gelişmiş Orta Çağ’ın önde gelen Ermeni manastırlarından biri olan, 12.-13. yüzyıllarda inşa edilen Khorakert kilisesi, yaklaşık 20 yıl veya daha uzun bir süre önce yapılan sınır çizme sonucunda Ermenistan Cumhuriyeti sınırları dışında kaldı ve şu anda Gürcistan sınır muhafızlarının kontrolü altında bulunuyor.
Manastırın mimari tipi ve kilise tüzüğü ile her zaman Ermeni Apostolik Kilisesi’ne ait olduğunu ve Gürcü kilisesi ve mimarisiyle hiçbir ortak yanı olmadığını belirtmek gerekir.
Ayrıca, sınır çizilmesi sonucunda Gürcü tarafında Ermenilerin yaşadığı 5 köyün kaldığı belirtilmelidir: Çanakhçi, Opret, Khokhmel, Khojorni ve Akhkyorpi.
2007’de sınırın kesin olarak kapatılması sonucunda, Ermeni Ciliza köyü sakinleri, yüzyıllardır sahip oldukları Khorakert manastırından ve komşu 5 Ermeni köyüne serbestçe girme fırsatından mahrum kaldılar. Manastıra ulaşmak için köylüler, manastır köylerine 10-15 dakika uzaklıktayken, Bagrataşen sınır kapısından geçmek zorundalar. Khorakert Manastırı, Lori bölgesinin Ciliza köyünde Lalvar dağının batı yamaçlarında yer almaktadır. Khorakert manastırının etrafındaki eski yapıların izleri, tarihçi Vartan tarafından temeli Hayk’ın oğlu Khor’a atfedilen Khorakert şehrinin burada olduğunu varsaymamıza izin veriyor.
Şehir, 9. yüzyılda Kral İkinci Sımpat’ın emriyle Üçüncü Aşot’un oğlu Gurgen’e miras kalmıştır. Bir zamanlar surlarla çevrili kompleksten Ortaçağ kilisesi, yarı yıkılmış avlusu, şapel kalıntıları, yemekhane, rölyefli mezar taşları korunmuştur.
Kilisenin batı cephesindeki kitabeye göre manastır ve avlusu 1251 yılında yapılmıştır.
“Batı Ermenistan Tarihin Kendisidir”





