Valeri Balayan 19 Aralık 1956 yılında Stepanakert şehrinde doğdu. 1964-1974‘te Stepanakert’in 3 nolu ortaokulunda okudu.

1974-1979 tarihleri arasında Yerevan Politeknik Enstitüsü Sibernetik Fakültesi Bilgisayar Teknolojisi Bölümü’nde okudu ve sistem mühendisi mesleğini edindi. 

1980-1990’da Stepanakert iletişim operasyon teknik departmanının ölçüm mühendisi, kondansatör fabrikasının teknik kontrol mühendisi, atölye kıdemli ustabaşı, yapı malzemeleri fabrikasının mühendis-sevk görevlisi, su idaresi bölümü mühendisi-enerji mühendisi olarak görev yaptı.

Artsakh ulusal kurtuluş hareketine aktif olarak dahil oldu. 

1989-1990’da “Amaras” hayırsever derneğinin faaliyetlerine katıldı. 

1990’da Artsakh kurtuluş hareketinin silahlı mücadelesinde yer altı faaliyetleri yürütmüştür. Mücadelenin merkez karargahının istihbarat lideri ve karargaha bağlı koordinasyon kurulunun bir üyesiydi.

Aynı yıl, Taşnaksutyun Partisi saflarına katıldı ve Artsakh Merkez Komitesi tarafından, Artsakh-Dağlık Karabağ topraklarındaki silahlı müfrezelerin faaliyetlerini organize eden ve koordine eden muharebe operasyonlarından sorumlu olarak atandı. Berdzor köyünün öz savunma konseyinin bir üyesiydi.

 28 Aralık 1991 tarihinde, 12 Nolu Stepanakert seçim bölgesinden Artsakh-Dağlık Karabağ Yüksek Konsey milletvekili seçildi. Savunma ve Güvenlik Daimi Komitesi’nin başkanı oldu.

1992-1995’te Devlet Savunma Komitesi Üyesi

1997-2000’de Stepanakert elektrik şebekesi müdürü

2000-2006’da bilgi teknolojisi alanında özel iş sahibi oldu.

2007-2009’da Artsakh-Dağlık Karabağ Hükümeti altında Altyapı Dairesi Başkanı

2009-2012’de  “Artsakhenergo” AŞ’ye başkanlık etti.

2012-2013’de Artsakh-Dağlık Karabağ Başbakanı Danışmanı

2013’ten beri “Metaxcombinat” fabrikasının direktörüdür.

Herhangi bir parti üyesi değildir.

Evli, dört çocuk sahibi.

“Batı Ermenistan İçin Mücadele Değerlidir”