1920 yılının başlangıcında Fransızların ilgisizliğinden yararlanan Kemalistler, Kilikya istikametinde Maraş istikametine saldırıya geçti. 

Fransızların Maraş’ı terk etme adımı sadece şehir için değil, Kilikya’daki tüm Ermeni nüfusu için trajik bir anlam taşıyordu. Binlerce Maraşlı Ermeni şehirde ve kaçış sırasında katledildi. Hayatta kalanların bir kısmı Suriye’ye sığındı.

Ermeni siyasi partileri, Fransızların yardımıyla Kilikya’nın dağılmak üzere olan Osmanlı İmparatorluğu’ndan ayrılması  ve onun Fransız himayesi altındaki özerkliğinin mümkün olacağına inanmaya devam ettiler.

4 Ağustos 1920 tarihinde Adana’da Mihran Damadyan başkanlığındaki Ermeni Milli Şurası Kilikya’nın bağımsızlığını ilan etti: “Bugünden itibaren, Kilikya’yı özgür, Türkiye’den tamamen bağımsız, Hıristiyan özerk bir yönetime sahip ve Fransa mandası altında bir ülke ilan ediyoruz.”

Ancak Fransızlar sözlerinden caymakla kalmadı. Kilikya’nın bağımsızlığını ilan etmesinden bir gün sonra, 5 Ağustos’ta Damadyan liderliğindeki Ermeniler, Vali ve diğer Türk görevlilerini Adana’daki hükümet binasından çıkarıp bölgeyi kendileri işgal ettiğinde, aynı Bremon Damadyan’ın binayı terk etmesini talep etti.  Ermeniler, dostları ve müttefikleri oldukları varsayılan Fransızların talebini yerine getirmeyi reddedince, valiliğe bizzat Bremon geldi ve askeri tehditler altında Damadyan’ı binadan kovdu.

Kilikya’nın bağımsızlığı hakkındaki tartışmayı YouTube kanalımızda izleyin.

“Kilikya Ermenistan’ı Mücadelesine Devam Ediyor”