11 Ekim 2023 tarihinde Telegram kanallarından birinde Bakü’nün işgal ettiği Hadrut bölgesinde Ermeni kültürel mirasının yok edilmesinin devam ettiğinin açıkça görüldüğü bir video yayıldı. 

Videoda, Artsakh’ın Hadrut ilçesine bağlı Ukhtadzor köyünde Artsakh Kurtuluş Savaşı’na adanan anıtın yıkılarak yerle bir edildiği, anıtın tek tek parçalarının parçalandığı açıkça görülüyor. Daha önce, 2021 yılında Azerbaycan vandalizmi sonucunda aynı kültür kompleksinin bir parçası olan haçkarın yok edildiğini hatırlatalım. Bu sürekli ve birleşik zincirin parçası olan eylemler, kültürel mirasın yok edilmesinin Bakü tarafından açıkça geliştirilmiş bir strateji olduğunu kanıtlıyor. Uluslararası hümanitar hukuk çerçevesinde, kültürel miras, insanın yaratıcı düşüncesinin özel bir ifadesi olarak kabul edilir; bu mirasın yok edilmesi veya zarar görmesi, savaş sırasında veya sonrasında kişilerin/topluluk üyelerinin kültürel haklarını doğrudan ihlal eder.

Uluslararası Ceza Mahkemesi’nin 8. maddesi, işgal altındaki topraklardaki kültürel mirasın yok edilmesini uluslararası bir savaş suçu olarak kabul ediyor. “Dine, eğitime, sanata, bilime veya hayır amacına yönelik yapılara, tarihi eserlere, hastanelere, askeri hedef olmadığı sürece kasıtlı olarak saldırı yapılması yasaktır. Silahlı çatışmalar sırasında ve sonrasında işgal altındaki topraklardaki kültürel mirasın yok edilmesi de 2003 yılında UNESCO tarafından yasaklanmıştır. Bu yasaklama “Kültürel Mirasın Kasten Yok Edilmesine İlişkin Bildirge” ile kabul edilmiştir.

Silahlı Çatışma Durumunda Kültür Varlıklarının Korunmasına İlişkin 1954 Lahey Sözleşmesi’nin 1999 tarihli İkinci Protokolünün 9. Maddesi de düşman kontrolü altındaki bölgelerde kültürel varlıkların tahrip edilmesini yasaklamaktadır.

“Batı Ermenistan Barbar Türk İstilacılarına Karşı Mücadelede”