Artsakh neden işgal edildi?

Etrafı Türk devletleri tarafından kuşatılan Doğu Ermenistan, bağımsızlıktan sonra yapıcı ilişkiler kurduğu İran’ı bir müttefik, Bakü’ye karşı potansiyel bir denge unsuru olarak görüyordu. Ancak ülkenin kuzeybatı kesiminde yoğunlaşan kendi Azeri halkına düşman olmaktan çekinen ve Müslüman ve ağırlıklı olarak Şii olan ülkesinin muhalefetinden endişe duyan İran’ın tepkisi sınırlı kaldı. Aynı zamanda Moskova, Doğu Ermenistan’ın Rusya’ya bağımlılığını artırmaya çalışarak Yerevan’ın Tahran’la daha yakın ekonomik ve enerji bağları geliştirmesini zorlaştırdı. Kısacası ABD’nin İran’ı kuşatması ve Rusya’nın Doğu Ermenistan’ı kontrol etme arzusu Yerevan’ı alternatif destek kaynaklarından mahrum bıraktı.

İsrail’in bölgedeki rolü de ilginç.

Ortadoğu’nun en önemli askeri gücü ve İslam Cumhuriyeti’nin yeminli düşmanı İsrail’in bölgesel müdahalesi durumu daha da karmaşık hale getirdi. Kendisi de kısmen Nazilerin Avrupa’daki Yahudilere karşı uyguladığı soykırımın bir sonucu olarak doğan, Müslüman dünyasında bir azınlık devleti olarak İsrail, teoride Ermenistan’la doğal bir akrabalık hissetmelidir. Ancak Müslüman devletlerle diplomatik ilişkileri genişletme isteği, enerji kaynaklarının ve pazarlarının ele geçirilmesi ve İran düşmanlığı İsrail’i Bakü’ye daha da yaklaştırdı.

Zamanla İsrail, Bakü’nün önemli bir silah tedarikçisi haline geldi ve 2016 ile 2020 yılları arasındaki toplam silah ithalatının yüzde 69’unu, en gelişmiş silah sistemlerinden bazıları da dahil olmak üzere sağladı; Bakü’nün Artsakh’ı fethetmek için silah ithalatını hazırlamasıyla birlikte bu trend önemli ölçüde hızlandı. Dahası, kendi bölgesel hedefleri olan Bakü’nün ana destekçisi ve akıl hocası Türkiye, ek silah ve yardım sağladı, hatta 2020 Artsakh savaşı sırasında Bakü’ye Suriyeli paralı askerler sağlayacak kadar ileri gitti.

Osmanlı İmparatorluğu’ndan bu yana Türk gücü, bugünkü Bakü’nün yanı sıra İran Azerbaycan’ını da ele geçirme özlemini çekiyor. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın özdeşleştirildiği Pan-Türkçü ve neo-Osmanlı güçler, uzun süredir önce Ankara ile Bakü arasında, ardından Kuzey İran üzerinden Orta Asya’ya uzanan bir kara köprüsü istiyordu. Böylece Türkiye, tüm Türk halklarını birbirine bağlayacak doğrudan bir kara yolunu hayata geçirmeyi umuyor.

“Batı Ermenistan Barbar Türk İstilacılarına Karşı Mücadelede”