Ktutz, Van Gölü’nün dört adasından biridir. Urartu Ermeni Krallığı döneminde (M.Ö. 1. binyıl) Van Gölü’nün su seviyesi küresel ısınma nedeniyle azalmış ve gölün dibinde bir yol olduğu tespit edilmiş. Sudan çıkan yol yakın zamanda keşfedildi ve Çavuşoğlu’nun ekibinin hemen dikkatini çekti.

Kazı ekibinin başında, işgal altındaki Batı Ermenistan’daki Yüzüncü Yıl Üniversitesi’nde arkeoloji profesörü olan Rafet Çavuşoğlu yer alıyor.

“Işık dünyasına giden” yol nedir ve nereye gider? Urartu döneminde üzerinde kaleler inşa edilen, Orta Çağ’da ortaya çıkan yerleşimlerin bulunduğu adaya sahili bağlayan 1 kilometrelik yol.

Yol bir araba genişliğindeydi, dolayısıyla tek yönlüydü, farklı büyüklükte taşlarla döşenmişti, sadece büyükleri kalmıştı. Kara yolunun amacı, yarımadanın adaya dönüştüğü bölgeye yiyecek ve temel eşyaların ulaştırılmasının yanı sıra insanları taşımaktı.

Adaya Türkçede Çarpanak, Ermenicede Ktutz adı verilmektedir. Göldeki tek ada Ktutz değil, üç ada daha var. Adalar artık ıssız. Ktutz’un en önemli özelliği ise orada bir Ermeni manastırının bulunmasıdır. Kalıntıları günümüze kadar korunmuştur.

Doğu Ermenistan’daki  Ermeni Haber ve Aravot gazetesinde faaliyet gösteren çevrimiçi süreli yayınlar dün şu başlıkla bir video paylaştı: Batı Ermenistan’daki Van Gölü’nün Ktutz Adası yakınlarında su altından geçen antik yol.

Western Armenia TV, videonun 4 yıllık olduğunu bildirdi.

Zamanla, bildiğimiz gibi, Ktutz Adası’na giden yolun sular altında kaldığını, ancak gölün sığlaşması sırasında görünür hale geldiğini, dolayısıyla arkeologların bu yolun varlığından haberdar olduğunu hatırlatalım. Yolu ayrıntılı olarak inceleme fırsatı ancak 2019-2021’de bölgeyi etkileyen kuraklığın ve gölün sığlaşmaya başlamasının ardından ortaya çıktı. Türk tarafının Ermeni arkeologlara araştırmaya katılma teklifinde bulunabileceğini varsaymak mantıklı olurdu, ancak böyle bir davet olmadı.

“Batı Ermenistan Barbar Türk İşgalcilerine Karşı Mücadelede”